Showing posts with label ujwal thapa. Show all posts
Showing posts with label ujwal thapa. Show all posts

Friday, October 29, 2021

विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने?


विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने?

रविन्द्र मिश्र भनेको सत्यानाश। विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने? जनमत ले जनकपुर मा जे गर्दैछ त्यो काठमाण्डु उपत्यका मा मिलन रंजु हरु ले किन नगर्ने? साझा तेल र विवेकशील पानी हो। त्यो कहिले बुझ्ने? कि रविन्द्र सँगै सती जाने? कुरेर बस्ने? उमलेको पानी मा बसिरहने? 

विवेकशील ले जनमत सँग एकीकरण गर्ने हो भने काठमाण्डु को अब को मेयर विवेकशील को। उपत्यका को १० को १० सीट विवेकशील को। सुशासन। 

Sunday, October 17, 2021

अबको चुनाव रविन्द्र मिश्रको अन्तिम हुइँया

रविन्द्र मिश्र ले संघीयता बारे जनमत संग्रह गर्नुपर्छ भन्दा मैले भने यो मान्छे लाई संघीयता मात्र होइन लोकतंत्र नै पनि चाहिएको छैन। नभन्दै आर्मी ले एक्शन लिनुपर्यो भन्न थालिसके। 

आर्मी ले एक्शन लिसकेको। सन २००६ को अप्रैल क्रांति का दौरान नेपाल आर्मी ले भए भरको बल लगाएको हो। त्यस दौरान चंद्र लोक को यात्रा मा व्यस्त रविन्द्र मिश्र मार्का मान्छे हरु लाई मात्र त्यो कुरा थाहा छैन। त्यस मानेमा नेपाल भारत जस्तो हो। ३० वर्ष पंचायत आर्मी ले चलाएको होइन। जनता को राजा प्रति को अन्धविश्वास ले चलेको हो पंचायत। शुरू भएको चाहिं बीपी को गलती ले। ४०० जना मात्र हथियारधारी आफ्नो सुरक्षा मा बीपी ले राख्ने गरेको भए पंचायत आउने गुंजायस थिएन। 

नेपाल भारत जस्तो हो। नेपालमा सैनिक शासन संभव छैन। नेपाल सेनाले त्यस्तो कुनै प्रयास गरेछ भने त्यसपछि नेपाल कोस्टा रिका हो। चाहिँदैन नेपाल सेना। पुरा सेना नै विसर्जन गरिदिनुपर्छ। 

रविन्द्र मिश्र अकुशल मान्छे हो। राजनीति गर्न चाहिने प्रतिभा छैन। निभ्न लागेको बत्ती। निभ्न अगाडि कहिले राजतन्त्र बारे जनमत संग्रह, कहिले धर्म बारे जनमत संग्रह, कहिले संघीयता। लोकतंत्र बारे चाहिं जनमत संग्रह किन नभनेको? सीधा आर्मी लगाउने त्यो मुद्दा मा? 

आर्मी ले प्रयोग गरिरहेको मान्छे पनि होइन रविन्द्र। डुबते को तिनके का सहारा। अबको चुनाव आफ्नो अन्तिम चुनाव हो भन्ने डर हो। 

राजा ले संघीयता ल्याएको भए ल अब जनता को पनि विचार लिउँ भन्ने हुन्थ्यो। धर्म निरपेक्षता नबुझ्ने रविन्द्र र पुष्पकमल मार्का मान्छे हरु ले मात्र हिन्दु धर्म माथि संकट देख्छ। रविन्द्र ले बरु दुई चार वटा योगासन हरु सिक्नु। हात खुट्टा बांगिदैन। 

धर्म निरपेक्षता भनेको नेपाल मा हिन्दु धर्म को रक्षा गरिपाउ भनेको हो। केही गरी झुक्किएर पुष्पकल जस्तो नास्तिक मान्छे अथवा हात खुट्टा नबांगिने रविंद्र जस्तो मान्छे सत्ता मा पुगेछ भने पनि हिन्दु धर्म को अभ्यास मा कुनै किसिम को बाधा व्यवधान खड़ा नहोस भन्ने अभिप्राय हो नेपाल को संविधान को धर्म निरपेक्षता। कुनै सीडीओ ले देश को विदेश नीति को चिंता नलेउ भने जस्तो हो। राजकाज चलाउ, धर्मकर्म तिम्रो क्षेत्राधिकार भन्दा धेरै माथिको कुरा हो भनेको हो। 

सन २००६ अप्रैल क्रांति नबुझ्ने अर्को पात्र प्रचंड। बहुदलीय लोकतंत्र र मानव अधिकार मा विश्वास गर्ने हरु कुनै पनि हालत मा हथियार नउठाउने मानिस होइनन। प्रचंड ले गोंजालो पथ छोड़ेर संविधान सभा, गणतंत्र आदि भन्न थालेर मात्र शांति समझौता संभव भएको हो। तर प्रथम संविधान सभा ध्वस्त पारे। अचेल राजा मिस गर्छन। (मलाई राजा मिस भएको छैन।)

प्रचंड बहुदल मान्दैनन। बहुदल नमान्ने पात्र अरु पनि छन नेपालमा। जस्तो किरण। मोहन विक्रम सिंह। आदि। त्यो वाक स्वतंत्रता हो। शांतिपुर्वक त्यस्तो विचार राख्न पाइन्छ। समस्या होइन। 

प्रचंड ले १० वर्ष बन्दुक को बलमा फत्ते गर्न नसकेको काम नेपाली जनता ले १९ दिनमा शांतिपुर्वक फत्ते गरे। त्यो समाचार तर चंद्रलोक पुगेन। रविन्द्र मिश्र त्यति बेला चंद्रलोक को यात्रा मा थिए। 

उज्वल थापा मैले राम्रो सँग चिनेको मान्छे। केही दिन अगाडि मैले एक जना साथी को फेसबुक पेज मा लेखें, उज्वल को १% पनि मैले रविंद्र मा देखिरहेको छैन। मैले गलत भनेछु। रविंद्र उज्वल को माइनस १०% हो। उल्टो दिशामा कुदिरहेको रेल। 

कांग्रेस कम्युनिस्ट मा नया पुस्ता उदाउनु असंभव। रविंद्र केजरीवाल होइन। रविंद्र राप्रपा को युथ विंग भन्दा बढ़ी केही पनि होइन। नया राजनीति का लागि जनमत पार्टी नै पहाड़ पस्नुपर्ने भो। 



Tuesday, June 01, 2021

उज्वल थापा शहीद हो गए




उज्वल थापा शहीद हो गए। हाई स्कुल में मेरे से तीन बैच जुनियर थे। करीबी थे। सन २००५ में वो न्यु यॉर्क में मेरे से मिले थे। हम लोग वाक पर गए थे। वाशिंगटन स्क्वायर के तरफ जहाँ न्यु यॉर्क यूनिवर्सिटी है। उसके लगभग पाँच साल बाद बोस्टन में मेरी मुलाकात सीके राउत से हुवी थी। 

एक बार जब उज्वल भेंटीलेटर पर पहुँच गए तो मेरी आशा धीमी हो गयी थी। 

उज्वल की बात नहीं सुनी गयी। ये यथार्थ है। नेपाली जनता नेता कम शहीद ज्यादा ढुंढती है। अब उसी उज्वल का बात सुनेंगे। समाज और राज्य इतना ज्यादा जर्जर है कि पार्टी निर्माण ही प्रथम कदम हो सकता है। ये उज्वल का मानना था। 

पहाड़ में विवेकशील साझा के तुलना में मधेस में जनमत पार्टी बहुत आगे है। आज अगर चुनाव हो तो मधेस में जनमत पार्टी एक लहर पैदा कर सकती है। शायद सबसे बड़ी पार्टी भी बन जाए। लेकिन विवेकशील साझा काठमाण्डु में स्वीप करने की स्थिति में नहीं है। अब लेकिन स्थिति बदल सकती है। शहीद जो पैदा हो गया। 

हजारो शहीद पैदा हो गए हैं। सरकार कह रही है सात हजार लोग मरे हैं महामारी में। वो आँकड़ा झुठ है। माओवादी जनयुद्ध से ज्यादा लोग मर चुके हैं। सबके सब शहीद हुवे। दो दलीय भ्रष्टाचारतंत्र ने सबको शहीद बना के रख दिया। 

नाकाबंदी ने पंचायत को धुल चटाया। महामारी दो दलीय भ्रष्टाचारतंत्र को धुल चटाएगी। 


मुद्दा भ्रष्टाचार है। उस पर लेजर फोकस करना होगा। 







RIP Ujwal

विवेकशील साझाका पूर्वसंयोजक उज्वल थापाको निधन 

ठाकुर पक्षको काउन्टर कारवाही : उपेन्द्र यादव पनि पार्टीबाट निष्कासित

सरकार र थारुहट/थारुवान संघर्ष समितिबीच ६ बुँदे सहमति, रेशम चौधरीको मुद्दा फिर्ता लिइने

थापाको निधनसँगै विवेकशील साझाको आकस्मिक बैठक : यस्ता छन् निर्णय

महन्थ ठाकुरसहित चार नेतालाई निष्काशन गरेकोसम्बन्धी आयोगमा पठाइएको पत्रमा के छ ? (पत्रसहित)

उज्जवल थापाको उपचार जारी छः मेडिसिटी अस्पताल

उज्ज्वल थापालाई भेन्टिलेटरबाट निकालियो

ओलीलाई ठाकुरको आग्रह : पार्टी विभाजनमा सहयोग चाहियो

'माधवकुमार नेपाल समूहकै कारण चुनावमा जानुपरेको हो'

बेलायतमा कोभिडको तेस्रो लहर आउन सक्ने आँकलन

जसपाको ठाकुर समूह ओली नेतृत्वको सरकारमा सहभागी हुने नेता कर्ण भन्छन् : वार्तामा प्रधानमन्त्रीले सरकारमा आउनुस् भन्‍नुभयो, हामीले हुन्छ भन्यौं ........ ‘केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारले हाम्रा काम गरिदिएको छ । सुरुदेखि नै सरकारमा आउनुस् भन्‍नुभएको थियो, आजको छलफलमा हुन्छ भनेका छौँ’ .......... अध्यक्ष महन्थ ठाकुर, वरिष्ठ नेता राजेन्द्र महतो, लक्ष्मणलाल कर्णसहितका नेताहरू प्रधानमन्त्री ओलीलाई भेट्न बिहान १० बजे बालुवाटार पुगेका थिए । कर्णका अनुसार दुई बजेसम्म चलेको बैठकमा सरकारमा सहभागिता र मुद्दा टुंग्याउने विषयमा छलफल भएको थियो । ........ मुद्दा फिर्ता र सरकारमा सहभागिताका विषयमा वार्तामा छलफल भएको कर्णले बताए । आठ मन्त्री र दुई राज्यमन्त्री बनाउने ओली र जसपाको ठाकुर समूहबीच सहमति भएको छ । तर, पार्टीभित्र विवाद भएकाले कहिले शपथ गर्ने भन्‍ने नटुंगिएको कर्णले बताए । ‘प्रधानमन्त्रीले भोलि नै शपथ गर्ने भन्‍नुभएको थियो । हामीले पार्टीमा पनि विवाद छ, पर्सीसम्म छलफल गरेर टुंग्याउँछौं, अनि शपथ गरौँला भनेका छौँ,’ कर्णले भने । ....... सरकारमा पार्टीको नेतृत्व महतोले गरेर जाने कि, शरतसिंह भण्डारीले गरेर जाने भन्‍नेमा पनि विवाद छ । 

उज्ज्वल थापाको कोभिड रिपोर्ट नेगेटिभ, अवस्था जटिल



विधिको शासन कि भताभुङ्गे राजाको लथालिङ्गे चाला ?  पहिलेका योग्य शासकहरू धर्म र शास्त्रको आधारमा शासन गर्थे । समयानुकूल दरबारमा विद्वान्, पण्डितहरूको भेला गराउँथे । ...........  तिनलाई शास्त्रका विषयमा वाद-विवाद गराउँथे । तिनै वादविवाद श्रवण गरी ज्ञान प्राप्त गर्ने गर्दथे । यसैबाट शासनमा के गर्न हुने ? के गर्न नहुने ? त्यसको ज्ञान असल शासकले लिने गर्थे । स्वयं दरबारमा योग्य पण्डित र गुरुहरू राखेर तिनीहरूको सरसल्लाहबाट न्याय-अन्याय छुट्याएर सजाय गर्ने गर्थे । ............ अमेरिकामा सन् १७८९ तिर त्यहाँको संविधान लागू भएको हो, तर आज पनि यही संविधान निरन्तर कायम छ । पहिलेको ग्रेट ब्रिटेन इङल्यान्डमा ‘ह्विग’ र ‘टोरी’ दल थिए । तिनै पछि कन्जरभेटिभ र लिबरल दल बने । जसको शासन बेला-बखतमा एकपछि अर्को गरी चलिरहेको छ । ............  अमेरिकामा पनि कैयाँै वर्षदेखि दुई दल कायम छन्, ‘डेमोक्य्राट’ र ‘रिपब्लिकन’ । हाम्रो मुलुकमा सातपटक संविधान क्रमशः फेरिँदा पनि संविधानको खेती गर्नेहरू अझै अघाएका छैनन् । ................ जुन मुलुकले निरन्तर विकासशीलको दर्जा पाएको छ, सदा-सर्वदा पिछडिएको छ । चरम गरिबी छ । कयौँ वर्षदेखि विकास हुन नसकी शून्य अवस्थामा छ । त्यस्ता मुलुकमा बहुदलको स्थापना हुनासाथ सयौँ दल जन्मन्छन् । अभ्यासबाट के पाइएको छ भने यहाँ पूर्ण बहुमतको सरकार नै चल्ने अवस्था रहँदैन भने मिलिजुली खुद्रे सरकार त झन् के चल्ने ? ..........  विगतका दिन धेरै दलहरूको मिलीजुली संयुक्त सरकार जस्तै, यसपालि यो मन मिलेका केही दल मिलेर बनेको सरकारबीच कुनै अन्तर नै रहेन । ............. यसको मूल कारण हो, एउटै दलभित्र अनगन्ती गुट पैदा हुनु र सबै गुटबीच पदीय प्रलोभन रहनु । निर्वाचन हुँदा मतदाताबीच अनेक वाचा बन्धन गरिनु र दलभित्र पनि मतैक्य देखिन्छन् । तर सत्तामा बहालपछि भने नागरिक र दलभित्रका अन्य नेता-कार्यकर्ताहरू सबैलाई बिर्सेर भाइ-भतिजा र फरियावादको मार्ग-प्रशस्त गर्नु । ................... तर नेपालमा आफ्नै दलभित्र छत्तिसे-चौहत्तरे, देउवा गुट, पौडेल गुट, ओली गुट, वामदेव गुट र नेपाल गुट । दल गुटै-गुटमा बाँडिने, छुट्टिन्‍ने र टुट्ने फुट्ने प्रवृत्ति जहिले पनि देखिएको छ । यो रोग नेपालका सबै दलीय नेताहरूमा नेपाली जनताले यथोचित रूपमा पाएका छन् । एकाधबाहेक कुनै दल गुट-प्रवृत्तिबाट मुक्त छैनन् । ...............   सत्तामा पुगेपछि नेतालाई निजामतीदेखि न्याय, सेना, प्रहरी, सबै सरकारका अंगहरूले शक्ति पृथकीरणको सिद्धान्त विपरीत एकमुष्ठ रूपमा नतमस्तक भई सघाउनुपर्ने प्रवृत्ति हाबी छ । वास्तवमा भन्‍ने हो भने एउटा शासकका निम्ति मुलुकमा शासन गर्न विधि-पद्धति अनिवार्य रूपमा पालना गर्नुपर्ने हुन्छ । यो किन भनिएको हो भने यदि विधिअनुसार चल्ने हो भने रेलको मार्ग जस्तै शासनको मार्ग पनि शासकका निम्ति स्वतः प्रस्ट रूपमा प्रशस्त हुन सम्भव हुन्छ । ............. शासकले कानुनको अक्षरशः पालन गर्नुपर्छ । त्यसको उल्लंघन गर्न पनि हुँदैन । कानुनप्रति त्यति नै उत्तरदायी हुनैपर्छ । तर यहाँ यी तथ्यलाई आत्मसात् कहिले पनि गरिँदैन र आफूलाई सरल मार्ग बनाउन संशोधनका नाममा जहिलेसुकै अध्यादेश ल्याउने वा संविधानलाई संशोधन गरी छिद्र बनाउने प्रयास अन्तरिम संविधानदेखि आजसम्म कायम छ । ............  जब कुनै दल सरकारमा जानेतिर लक्षित हुन्छ । अनि दलका नेताहरूबीच कमाउ विभाग र कुर्सी पाउन विवाद सुरु हुन्छ । यही विन्दुबाट दलीय टुट-फुटको सम्भावना देखापर्छ । शासकहरू शासन र सत्तामा हाबी भएपछि जनताप्रति उत्तरदायी भई तिनको हितमा वा मुलुकको विकासतिर लक्षित हुँदै काम गर्नेतिर होइन कि भएसम्म भ्रष्टाचार गर्ने वा आफ्ना नातागोतालाई ठाउँ-ठाउँमा नियुक्ति दिलाई भरमग्दुर कुम्ल्याउन लगाउने प्रवृत्ति देखिएको छ । ................. नेपालमा व्यापक भ्रष्टाचार हुने दुई कारण देखिएको छ, पहिलो त, सत्तामा रहनेले सात पुस्तालाई पुग्‍ने गरी अर्बौँ-अर्बमा सम्पत्ति संग्रह गर्ने । अनि दोस्रो चुनावको खर्च पनि करोडौँ-करोडको राशि सञ्चय गर्ने । ............ नेपालमा आजभोलि लोकतान्त्रिक आदर्शसहितको निर्वाचन हुन छाडेका छन् । भोट, नोटबाटै खरिद भन्‍ने कुरा सर्वविदितै छ । जनताले पनि पाँच वर्षको कार्यकाल केही रकममा एउटा नेताको हातमा बेच्ने गर्छन् भन्‍ने आमगुनासो छ । त्यो सानो रकमको लेनदेनमा एउटा भ्रष्ट नेताले पाँच वर्षसम्म नागरिकको हक हितमा काम नगरी आफ्नो दुनो सोझ्याउन सरलैसँग सक्छन् । .................  यस्तो महाव्याधिबीच पनि शासकीय वृत्तका पात्रहरू संसद् भंग र मध्यावधि निर्वाचनको दुष्चक्र निम्त्याउँदैछन् । के भन्‍ने ? उनीहरूले महामारीबीच बारम्बार राजनीतिक उथलपुथल ल्याइरहेका छन् । यो नितान्त स्वार्थवश निर्वाचनमा एकतर्फी जित हासिल गर्ने लक्ष्य राखी संविधानवाद तथा विधिको शासनविरुद्ध गतिविधि हुनु मुलुकका निम्ति दुर्भाग्यपूर्ण हो ।

इन्स्टाबाट कुस्त कमाउनेमा शाहरुख–अमिताभभन्दा प्रियंका अगाडि  ६ करोड ३८ लाख फ्लोअर भएकी प्रियंकाले भने एउटा पोस्टवापत २ करोड लिने गरेकी छिन् ।

‘समयले ध्रुवीकरण मागेको छ, तमासा नगरौँ, भेडाभेडासँग र बाख्राबाख्रासँग हुन दिऊ’  नयाँ निर्माणका निम्ति पुरानो भत्कनु पर्ने ......... जसपा फुटको संघारमा पुगेको अवस्थामा बाबुरामले किनबेचको तमासा नगर्न अनुरोध गरेका हुन्। गत फागुनमा सर्वोच्च अदालतले नेकपा एकताको वैधानिकतामाथि प्रश्न गर्दै पूर्व एमाले र माओवादीलाई यथावत् अवस्थामा फर्काएको थियो। त्यसपछि सत्तारुढ एमाले फुटको संघारमा पुगेको छ भने जसपासमेत फुट नजिक छ। ......... ‘अहिलेको राजनीतिक संकट पुरानो विचार, पार्टी र नेतृत्वको सामूहिक विघटनको अभिव्यक्ति हो’ 

सत्ता समीकरणका उल्झनहरू बहुदलीय व्यवस्थामा प्रवेश गरेदेखि पछिल्लो ३० वर्षको संसदीय लोकतान्त्रिक प्रयोगमा दलहरू पूर्णरूपमै असफल भएकै देखिन्छन् ......... महामारीका समयमा स्वास्थ्योपचारलाई पन्छाउँदै निर्वाचनको घोषणा गर्नुले आमजनतामा नैराश्यता र आक्रोशपूर्ण आशक्तिहरू सिर्जना गरेका छन् ......... राजनीतिक संकट, स्वास्थ्य संकट, आर्थिक संकट साथै मानवीय संकटका बीच फेरि चुनावको घोषणा गर्नुले दूरदर्शी राजनीतिक समाधान भने पक्कै होइन ........  वर्तमान समयमा महामारी नियन्त्रणका लागि संयन्त्र, सामग्री र बजेट कै अपुग छ । अन्तर्राष्ट्रिय निकायसँग महामारी नियन्त्रणका लागि अक्सिजन सिलिन्डर, स्वास्थ्य सामग्री, औषधि लगायतका सहयोगको हारगुहार गर्नुपरेको छ । यस्तो अवस्थामा अध्यादेशबाट आउने साँघुरो विनियोजित बजेटका लागि घोषित चुनावी खर्च र महामारीबाट थिल्थिलिएका जनता कसरी तयार होलान् ? ............. निकट समयमा आउँदै गरेको आवधिक चुनावलाई लत्याउँदै रातारात प्रतिनिधिसभाको विघटन गरी मध्यावधि चुनावमा जाने निर्णय भने अत्यावश्यक परिस्थिति अनुरूपको होइन । ............. बलियो राजतन्त्र र असंगठित दलका कारण फेरि राजनीतिक अधिकार खोसियो । राजा महेन्द्रले नेपालको संविधान २०१९ को लागू गरी पुनः प्रजातन्त्रको हरण गरे । पञ्चायती शासन व्यवस्था लागू गरे । त्यसयता पनि राजाका अधीनमा कठपुतली सरकारहरूको गठन र विघठन निरन्तर जारी रह्यो । कुनै पनि सरकार स्थायी र निरन्तर रूपमा पाँच वर्षसम्मको कार्यकाल पूरा गर्न सकेनन् । ........... बहुदलीय व्यवस्थामा प्रवेश गरेदेखि पछिल्लो ३० वर्षको संसदीय लोकतान्त्रिक प्रयोगमा दलहरू पूर्णरूपमै असफल भएकै देखिन्छन् । देश दलीय स्वार्थकेन्द्रीत घनचक्करको दलदलमा फस्यो । ............ तोकिएको समयमा निर्वाचन भए पनि नभए पनि दाहाल, देउवा, पौडेल, महत, भट्टराई, ओली जो आए पनि विगतका दशकभन्दा कुनै फरक राजनीतिक कोर्स नदेखिने प्रशस्त लक्षणहरू देखिन्छन् । ............  महामारीका बीचमा झन् बढी सक्रिय भएर प्रतिनिधिसभामा छलफल र नीति नियम निर्माण गर्नुपर्ने समयमा अध्यादेशबाट राजकाज चलाउनु पर्ने अस्वाभाविक संकट देखिएको छ । योभन्दा ठुलो राजनीतिक संकट के हुन सक्छ ? 

वामपन्थी राजनीतिमा रस्साकस्सी सिद्धान्तसँगै डुब्ने वा ठगहरूसँग पौडिने .......... ‘राष्ट्रपति तपाईं हो, तपाईं नै हो’ भन्दै एकैसाथ गिरिजाप्रसाद कोइराला, माधवकुमार नेपाल, साहना प्रधान र रामराजाप्रसाद सिंहका कानमा चिनी हाल्ने ठग शिरोमणिको अवतरण नै अहिलेको नेपालले भोग्नुपरेको मूल समस्याको नाभीस्थल हो। प्रचण्डको इमान्दारिताको अभावको अलिखित खातामाथि जनताको अदालतले कारबाही प्रक्रिया सुरु गरिसकेको छ। .................  २०५० को दशकको कांग्रेसको ईष्याले दरबार र दिल्लीसँग एमालेको गति, लय र सम्भावनामा क्षति पुर्‍याउन गिरिजाप्रसाद कोइरालासँग, कोइराला र कांग्रेस रोक्न एमाले र फोरमसँग, माधवकुमार नेपालको सरकार ढाल्न झलनाथ खनालसँग, एमाले–कांग्रेस गठबन्धन तोड्न तथा सुशिल कोइरालामाथि प्रतिशोध साँध्न ओलीसँग, ओली र एमाले ताछ्न देउवासँग, ओलीको लोकप्रियताप्रतिको जलनले माधव झलनाथसँगको हिमचिम, निकटता, साँठगाँठ प्रचण्डको उपयोगितावादी राजनीतिको सिलसिला हो। एकका विरुद्ध अर्कालाई उपयोग र काखैमा रहेर पनि सुम्सुम्यार सिध्याउने प्रचण्डको चर्तिकला देखेर वनका ब्वाँसाहरू पनि छक्क पर्ने अवस्था छ। प्रचण्डको प्रयोग गरी एमालेको वेग रोक्न खोज्ने गिरिजाप्रसादको निष्कर्ष ब्वाँसोले आफ्नो शरीरको लुतो हटाइदेला ठान्ने सोझो अर्नाको जुम्स्याइँ जस्तै थियो। ...............  आफ्नो उत्कर्षकालमा कांगे्रसले टाउको भएको तर खुट्टा नभएको नेताका रूपमा कृष्णप्रसाद भट्टराई र खुट्टा भएको टाउको नभएको नेताका रूपमा गिरिजाप्रसाद कोइरालालाई पायो भने आजको कांग्रेससँग टाउका र खुट्टा दुवै नभएका नेताहरू थन्काइएको कन्टेनर मात्र हो। ...............  मोदीमय भारतका लागि बेचैनीको विषय ओलीमय नेपाल बन्नुको आधार नै नेपाली जनताको असली औकात हो। ............ भूकम्पले ढालेको धरहरा, माधवले ढालेको एमाले, प्रचण्डले गालेको सेना र गिरिजाले प्रचण्डलाई सुम्पिएको लोकतन्त्र फेरि उठ्नुको एकलौटी श्रेय ओलीलाई जान्छ। सन्तसँग सरल, शालीनसँग नरम, विद्धान्सँग विद्धत् र घामडसँग महाघामड बन्न सक्ने ओलीको बहुआयामिक व्यक्तित्व संकटग्रस्त नेपालका लागि झाडापखालका बिरामीलाई जीवनजलसरह साबित भएको छ। .............  चुनावको माध्यमबाट विजयी हुने विश्वको एक मात्र कम्युनिष्ट पार्टी 

एमाले नमिल्नुमा नेपालकै अनिच्छा  एकताभन्दा पनि एमालेको ठुलो हिस्सा लिएर नेकपा माओवादी केन्द्रसँग एकीकरण गर्ने ........... नेपालले अनेरास्ववियु, युवा संघ नेपाल, अखिल नेपाल महिला संघलगायतका भातृसंगठनदेखि जिल्लास्तरमा समानान्तर कमिटी बनाए। ............. सुरुआतमा जिल्ला तहमै छुटै गतिविधि गरेर आफ्नो पक्षलाई बलियो बनाउन ध्यान केन्द्रीत गरेका नेपालले केन्द्रिय तहमा उनका अति विश्वास पात्र मूलधारमा फर्किन थालेपछि भने झस्किए। ...........  आफूनिकट सबै सांसदलाई सिंहदरबार बोलाइयो तर भविष्य भएका दोस्रो तहका नेताले राजीनामा दिन अस्विकार गरे। ............  नेकपा रहँदा नै दाहाल, नेपाल, गौतमलगायत सचिवालयका बहुमत सदस्य ओलीविरुद्ध लागे। पार्टीकै नेताहरू आफूलाई सरकारबाट च्युत गराउन सक्रिय भएपछि ओलीले २०७७ पुस ५ प्रतिनिधि सभा नै विघटन गरिदिए। ...........  नेपाल ओलीसँग मिल्न नचाहनु कुनै वैचारिक र सैद्धान्तिक कारण नभएर इगो मात्रै थियो। १५ वर्ष एकछत्र पार्टीमा राज गरेका नेपाललाई अर्को व्यक्तिको मातहतमा काम गर्न अत्यन्त असहज भयो। ओलीबाट उनले सम्मान पाएनन्। 


राजनीतिक समझ और त्रिकोणात्मक चक्रव्यूह :अजय कुमार झा   जहां के राजनेता और विद्वान लोग निरंतर इसी दांवपेंच और षड़यंत्र में लगे रहते हैं कि चाहे देश रहे या जाए परंतु अपनी आवश्यकता और महत्वाकांक्षा को हर हाल में पूरा करना है; तो इसे हम राजनीति कह सकेंगे ? यदि हां, तो हमें सामूहिक आत्महत्या के शिकार होने से कोई नहीं रोक सकता । ........... हम कह सकते हैं कि, राजनीति परस्पर सहयोग, प्रतिस्पर्धा एवं संघर्ष का क्षेत्र है । लेकिन इसमें इन दो शब्द (सृजनात्मक और सहयोगात्मक प्रतिस्पर्धा) को जोड़ दिया जाय तो राजनीति विश्व कल्याण और सर्वजन हिताय हो सकता है । ..............  वैसे राजनीति के द्वारा समाज के सभी सदस्यों पर सत्ता का प्रयोग किया जाता है एवं नियम बनाए जाते हैं तथा निर्णय किए जाते हैं, ताकि उनके बीच सहयोग, प्रतिस्पर्धा एवं संघर्ष को नियमित और संयमित किया जा सके । राजनीति के अंतर्गत ही सार्वजनिक जीवन को श्रेष्ठ एवं उन्नत बनाने के लिए नागरिकों के अधिकार, कर्तव्य एवं दायित्व सुनिश्चित किए जाते हैं । यह सब सैद्धांतिक रूप से ठीक है, लेकिन व्यावहारिक रूप में आते ही खींचातानी शुरु हो जाती है । और राजनीति भ्रष्टाचार, दंगा, खून खराबा, हिंसा और षड़यंत्र में परिणत हो जाता है । आज नेपाल फिर से उसी मोड़ पर आ खड़ा हुआ है । .................  परमेश्वर के पुत्र जीसस के सेवा का क्या होगा ? साक्षात् परमपिता कृष्ण के मोक्ष का और पैगंबर के जन्नत का क्या होगा ? ..........  क्या हम गुलामी और अजायबघर में रहने के लिए जन्म लिए हैं ? यदि नहीं, तो हमें अच्छे लोगों को सम्मानपूर्वक राजनीति में प्रवेश दिलाना होगा । ................  अच्छे लोगों के हाथों में राजनीति आ जाए तो अभूतपूर्व परिवर्तन हो सकते हैं क्योंकि बुरा आदमी बुरा सिर्फ इसलिए है कि अपने स्वार्थ के अतिरिक्त वह कुछ भी नहीं सोचता जबकि अच्छा आदमी इसलिए अच्छा है कि अपने स्वार्थ बदले दूसरे के स्वार्थ को प्राथमिकता देता है, जो राजनीति के परिभाषा को आमूल रुप से प्रशोधित कर सम्पूर्ण कायाकल्प करने की क्षमता रखता है । जो ‘राजनीति’ अभी व्यक्तियों का निहित स्वार्थ बनी हुई है, वही राजनीति समाज का सामूहिक स्वार्थ बन सकती है । ................   जब एक राजनीतिज्ञ बुरे साधन का प्रयोग करके मंत्री हो जाता है, तो एक गरीब आदमी भी बुरे साधनों का उपयोग करके अमीर होने का उपाय करने लगता है । एक शिक्षक बुरे साधनों का उपयोग करके वाइस–चांसलर बन जाता है । और एक दुकानदार बुरे साधनों को उपयोग करके करोड़पति बनने में लग जाता है । सब ओर बुराइयों का बोलबाला होने लगता है । स्याल दरबार (गा पा) से लेकर सिंह दरबार (संसद भवन) तक एक ही सूत्र काम करता हुआ दिखाई देता है । .............  जिसके निचोड़ में यह व्याख्या की जाती है कि जनता ही बेईमान है, उसने पैसा लेकर वोट दिया है । वह दूध में पानी मिलाता है । चावल और दाल में कंकड़ मिलाता है । मसाले में आटा और भूसा मिलाता है । आखिर वो क्यों न मिलाए ? हर कोई अपनों से बड़ो से ही सीखता है न । जब विद्वान सचिव और मंत्री चोरी करने में नही शर्मातें हैं तो आम नागरिक को कैसा शर्म ! .................  क्या आज नेपाल में भला होना असफलता की पक्की ’गारंटी’ नहीं है ? किसी को सांसारिक जीवन में असफल होना हो, तो भले होने से अच्छा ’गोल्डन रूल’ दूसरा नहीं है । बस भला हो जाए, असफल हो जाएगा । ..............  नेपाल के बेटियों को विदेश में बेचने वाला उन्हीं बेटियों के कमाई को लूटकर मुसकाता है और महिला दिवस में हम उसके गले में माला डालकर सम्मानित करते हैं, क्या हमारी आत्मा जिंदा है ? .............  अच्छे लोग राजनीति से हटते गए और दुष्टों के लिए जगह खाली होती गयी, यही पर हम भारी भूल कर लिए । ............  नेपाल में गणेश मान सिंह के त्याग और भट्टराई जैसे संत के उदारवादी व्यवहार के कारण गिरिजा जैसे अयोग्य के हाथों हमें दीनता को देखना पड़ा, माओवादी नरसंहार को झेलना पड़ा । लेकिन यह परंपरा है हमारी, कि अच्छा आदमी हट जाये । लेकिन हम कभी नहीं सोचते, कि अच्छा आदमी हटेगा, तो जगह खाली तो नहीं रहेगी, बुरे लोग उसे अपनी कब्जा में ले लेंगे, फिर बुरे को हटाने के लिए उससे भी घटिया और बुरे लोगों की आवश्यकता होगी जो एकदिन सर्वनाश को निमंत्रण कर नष्ट हो जाएगा । आज वही हो रहा है । प्रधान मंत्री ओली और प्रचंड में । ................  अच्छा आदमी राजनीति में जाये तो राजनीति शोषण न होकर सेवा बन जाती है । ऐसा अच्छा आदमी राजनीति में न जाये, तो राजनीति केवल ‘पावर पालिटिक्स’, सत्ता और शक्ति की अंधी दौड़ हो जाती है । ” ................  राजनीतिज्ञ, जो झूठे वायदों पर जीते और पलते हैं– वे विश्व में सर्वाधिक अयोग्य लोग हैं । उनकी एकमात्र योग्यता है कि वे भोलेभाले जनता से छल कर सकते हैं; अथवा गरीब देशों में गरीब जनता के मत को खरीदकर उन्हें गुलामी के जंजीरों में जकड़ जनता के सेवक से वे सीधा जनता के स्वामी बन जाते हैं । वर्तमान नेपाल में इस तरह के कम–से–कम तीन हजार राजाओं को हम कटोरीमल से करोड़ीमल होते देख रहे हैं । तीब्र गति से बढ़ती इनकी संख्या को देख आम नागरिक को सिर्फ चिंता ही नही अपनी अस्तित्व और पहचान खोने का डर लगने लगा है । सत्ता और सम्पत्ति की होड़वाजी के कारण नेपाल और नेपाली के मौलिक अस्तित्व पर ही काले बादल मंडराते दिखने लगा है । ....................  चीन और भारत के साथ साथ अब अमेरिका और यूरोप भी नेपाली नेताओं को निर्देशन और नेपाली राजनीति में निर्णयात्मक हस्तक्षेप बढ़ाने लगे हैं । चिनको चिंतित और तनावग्रस्त बनाने के लिए नेपाल के उत्तरी क्षेत्र में रह रहे तिब्बती शरणार्थी को स्वाधिकार प्राप्ति और स्वदेश फिरती हेतु वैचारिक समर्थन और प्रोत्साहन करना कुछ विशेष ही संकेत करता है । ..............  जनता को भूखा मरने के लिए बाध्य किया जा रहा है, ता कि वह क्रान्ति करने के लायक भी न रह जाय, रोजी रोटी कमाने में ही उसकी जिंदगी तबाह हो जाय, बची–खुची जिंदगी दवा दारू में पस्त हो जाय । संभवतः इसे ही हमारे पूर्वजों ने पिशाच नीति कहा होगा । शायद महाभारत का इतिहास इसी अयोग्यता की ओर संकेत करता है । मधेशी, हिमाली तथा थारूओं को दबाने की व्यस्तता तथा भारत विरोधी नेपाली राष्ट्रीयता को खड़ा करने की धृष्टता ने आज नेपाल को राजनीति भिखारी के हैसियत में लाकर खड़ा कर दिया है । 



Sunday, May 30, 2021

Ujwal



नेपालमा आँउदो संकट (कोरोना महामारीको दुई बर्ष भित्र) August 22, 2020 सत्ताको प्रलोभनका लागि नेपालका शासक सम्भ्रान्त वर्गले विश्वभरि फैलिरहेको “खोक्रो राष्ट्रवाद” ( घृणाको राष्ट्रवाद र जातीयवाद) को प्रयोग मज्जाले गर्नेछन्। यसले गर्दा हामी एक ‘असफल राष्ट्र’ को बिल्ला लाग्न थाल्नेछ। ....... सत्तारूढ कम्युनिष्टहरू र परम्परावादी/धार्मिक कट्टरपन्थीहरूको दस्ताले नेपालीहरूलाई “खोक्रो राष्ट्रवाद”को खोलमा फासीवादी-स्टालिनवादी शक्तिको समर्थन गर्न अभिप्रेरित गर्नेछ। प्रगतिशीलहरू लोकतन्त्रवादीहरुको लचिला गठबन्धनहरुका शुरुवात हुनथाल्छ। विभिन्न राष्ट्रहरूले “खुल्ला ढंगले “आन्तरिक” राजनीतिमा समर्थन गर्न थाल्छन् जसले घरेलु राजनीतिक मुद्दाहरुको अन्तर्राष्ट्रियकरण हुनथाल्छ। नयाँ पुस्तालाई “राष्ट्र बचाउ” को बहानामा खोक्रो राष्ट्रवादले विभाजित गर्नेछ। “शोसक शासक” कुलीन वर्ग (क्रोनी बामपन्थी-पुँजीवादीको जत्था) ले व्यापक हिसाबमा “नेपाल रहे नेपाली रहन्छ” भन्ने बिचारको दुरुपयोग गरी राज्य कब्जा गरेर उनीहरूको निरंकुश शासनको विरूद्ध कुनै पनि असहमतिलाई दबाउन थाल्नेछन्। यस्तो दमनको विरुद्ध प्रगतिशीलहरुको आन्दोलनले चाहिँ मानवताका मूल्यमान्यतामा आधारित भई नेपालीहरुलाई एक बनाउने कोशिस गर्नेछन्। उनीहरुले “नेपाली रहे पो नेपाल रहन्छ” जस्ता बिचार अगाडि सार्छन्। जारी दमनले हिंसात्मक बिद्रोहको स्थिति निम्त्याँउने सम्भावना बढ्छ र “लोकतन्त्र” बचाउकै नाउमा सत्ता प्राप्तिको होडबाजी हुनेछ। .......... समाजमा बढ्दो अराजकताको वहानामा राज्यले नै राज्य सञ्चालित हुल, सुचना प्रविधिद्वारा सामाजिक सञ्जाललाई नियन्त्रण गरी अभिव्यक्तिको स्वतन्त्रतालाई नराम्ररी निमोठ्नेछ। ....... भोकमरी नेपालीहरुको मौन हत्यारा हुनेछ। यस उथलपुथलले अर्को २ वर्षमा हरेक नेपाली परिवारको नातोगोतामा कोहि न कोहिको मृत्यु हुनसक्ने तितो वास्तविकता आउनसक्छ। ......... न्यायपालिकाले स्वतन्त्र वा निष्पक्ष रुपमा राज्य र यसका कार्यक्षेत्रको गतिविधिलाई खबरदारी गरिरहेको हुन्न। व्यवस्थापिका केवल आफ्नै शक्तिशाली गुटहरुको मात्र सुन्न तयार हुन्छ। न त ऊ नागरिकहरूप्रति जवाफदेही हुनेछ र वा उनीहरुका सुन्नेछन्‌। यस विन्दुमा कार्यपालिका न त पारदर्शी रहन्छ वा दिएका आश्वासनहरु नै कुनै पूरा गर्छन्। उदाहरणका लागि, कृषिका लागि चाहिने मलदेखि सरकारी सेवा; शैक्षिक सामग्रीदेखि चिकित्सक सेवा विरलै समयमै पाइने हुनाले त्यसको परिणामस्वरूप समाजमा अराजकता फैलिन्छ। नेपालको संविधान २०७२ कार्यन्वयन हुने कुरामा जनमानस खासै विश्वास रहँदैन। ......... स्वास्थ्य सेवा क्षेत्र झनै बिचौलिया र दोहनकारीकोमा केन्द्रीकृत हुनेछ। ‘स्वास्थ्य राज्यको प्राथमिक जिम्मेवारी हो’ भन्ने संवैधानिक दायित्वलाई निजी स्वास्थ्य उद्योगहरुले कार्यान्वयन गर्न नदिँदा यो विवाद नयाँ उचाइमा पुग्नेछ। सार्वजनिक स्वास्थ्य क्षेत्रलाई चाहिने चिकित्सक तथा स्वास्थ्य पेशाकर्मीहरु विदेश पलायन हुँदा मुलुकमा एक स्वास्थ्य संकटबाट अर्कोमा फस्नेछ। .......... सार्वजनिक स्कूल र कलेजहरूलाई दोहनकारी संस्थाहरुले खुला रुपमा अवैध गतिविधिहरु गर्नका लागि भर्तीकेन्द्र र लगानीकेन्द्र बनाउनेछन्। ........ सूचना प्रविधिका नीतिहरूलाई दुरुपयोग गरी नागरिकलाई नियन्त्रण गर्ने विभिन्न प्रविधिबाट देशलाई प्रहरी राज्य बनाइन्छ। तस्करी राज्य हुने प्रारम्भिक चरणमा नेपाल हुनेछ। ........ २०२२ सम्ममा अधिकांश नेपालीले देशभित्र आफ्नो भविष्य देख्न छाड्नेछन्। जल्दोबल्दो मुद्दाहरुमा निरंकुश बहुमतीय भीडका डरले हरेक क्षेत्रका अल्पसंख्यकहरु मौन रहनेछन्। दोहनकारी राजनीतिक र आर्थिक संस्थाका भिजिलान्तेहरुले असहिष्णुता बढाउने काममा लागिपरेका हुन्छन्। युवाहरू राज्यका कामकारवाहीमा विश्वास गर्दैनन्। अग्रजहरु अझै कठोर/निष्ठुर बन्दै जानेछन्। प्रभावशाली अग्रजहरु भने नयाँ पुस्ताले चाहेका दिगो परिवर्तनलाई रोक्न तल्लीन देखिने छन्। अहिले विद्यमान दोहनकारी शासकीय प्रणालीको विकल्प खोज्ने बारे नयाँ पुस्तामा तीव्र छलफल भइरहेको हुन्छ। प्रगतिशील र परम्परावादीहरुले प्रस्ताव गरेका विरोधाभास उपचारले नेपालीहरूलाई विभाजन गरि राख्नेछ। देशको प्रणाली परिवर्तन गर्न युवा पिँढीबीच “हिंसा” वा “अहिंसा” प्रयोग गर्ने बारे चर्चा-परिचर्चा भैरहन्छ। देशभित्रका विभाजन संसारभरै रहेका नेपाली बीच फैलिन्छ। विदेशमा रहेका नेपालीहरूले विदेशमा पनि आफूलाई सुरक्षित महसुस गर्दैनन्। ....... रूपान्तरण कि त पूर्वतयारीबाट आउनेछ कि त त्यसो नगर्नाले उत्पन्ऩ चरम दु:खबाट आउँछ।

कस्तो राजनीतिक डीएन्एले देशलाई समृद्ध बनाउँछ ? काँग्रेस, एमाले र माओवादीको जन्म क्रमशः जहाँनिया राणा शासन, निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्था र निरङ्कुश समताहीन शासनको अन्त्यका निमित्त भएको थियो । यी दलहरू तानाशाही ढाली लोकतन्त्र स्थापना गर्ने विशेष लक्ष्यका साथ उदाएका थिए भन्ने कुरो प्रष्ट छ जसमा उनीहरू सफल पनि भए । ....... समतामूलक समृद्धिका लागि चाहिने “समबृद्धि डीएनए” तानाशाही विरुद्ध लड्न काम लागेको “मुक्ति डीएनए” भन्दा फरक र विकसित हुन्छ । ब्याक्टेरियाको प्रतिरोध गर्ने एन्टीबायोटिकको बनौट र काम गर्ने तरिका ग्यास्ट्रिक निको पार्ने एन्टासिड जस्तो हुँदैन । ........ चीन विश्वको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र भइसक्यो । भारत केही वर्षमा तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र बन्दैछ र यी दुईको बीचमा हामी रहेका छौं । कल्पना गर्नुहोस् – नेपाल आजको अमेरिका र क्यानडाबीच रहेजस्तै हुनेछ । अझ, ४ मध्ये ३ नेपाली ४० वर्षभन्दा कम उमेरका छन् । ........ संसारभर उदाहरणीय र विशिष्ट भनी चिनिएको हाम्रो संस्कृति जोड्ने हो भने नेपाललाई वास्तविकरूपमै ‘समृद्धि, सहिष्णुता र सुन्दरता’को केन्द्रका रूपमा निर्माण गर्नसक्ने लोभलाग्दो स्थितिमा हामी छौं ।

नेपाललाई विश्वकै केन्द्रविन्दु बनाउन सकिन्छ ।

....... अहिलेको राजनीतिक नेतृत्त्वले नेपाललाई समृद्ध बनाउने उपाय खोज्नुको साँटो देश किन गरीब छ भन्ने विमर्शमा बढी समय खर्चिरहेको छ । ......... चाकडीवादी र भाग्यवादी सोच पुरानो पुस्तामा एक हदसम्म यथावत नै छ। तर नयाँ पुस्ता (८२% भन्दा बढी नेपाली ४५ वर्षभन्दा कम उमेरका छन्) नातावादको चक्रव्यूह तोड्न उत्सुक छ । ३० वर्षअघि मात्रै ४ मध्ये १ नेपालीमात्र साक्षर थिए भने हाल ४ मा ३ नेपाली साक्षर छन् । अहिले लगभग हरेक नेपाली दुनियाँसङ्ग जोडिएको छ (मोबाइल प्रयोगकर्ता जनसङ्ख्याको झन्डै १००%)। ........ “दोहनकारी आर्थिक संस्थाहरू धेरैबाट स्रोतहरू खिच्नको लागि बनाइएका हुन्छन् र तिनीहरूले सम्पत्ति अधिकारको रक्षा वा आर्थिक गतिविधि लागि आवश्यक पर्ने प्रोत्साहन प्रदान गर्न असफल हुन्छन् । तर समावेशी आर्थिक संस्थाहरूले सम्पतिको अधिकार लागु गर्छन्, लगानीको लागि सबैको लागि उही तहको मैदान तयार पार्छन् र नयाँ प्रविधि तथा सीपहरूमा लगानी गर्न प्रोत्साहन गर्छन् । .............. असफल पात्रहरूलाई बारम्बार शासन गर्न दिई फरक नतिजाको आशा गर्नु मूर्ख्याइँ हो । तर यो नेपालमा रीत नै बनिसकेको छ । यसको कारण हाम्रो भाग्यवादी सांस्कृतिक विश्वास हो जसले गर्दा हामी हाम्रो भाग्य यस्तै नै रहेछ र जबसम्म अरू कुनै शक्तिशाली पात्रले हामीलाई हालको बेथितिबाट बचाउँदैन हाम्रो नियति नै यही हो भन्ने ठान्छौं । ........ ४५ वर्ष मुनिका ८२% नेपालीले आफ्नो भाग्य आफै बनाउन नयाँ तरिका अपनाइरहेका छन्। आज पनि धेरै समृद्ध राष्ट्रहरूले हाम्रा युवा, हाम्रा स्थान, हाम्रा प्रतिभा र काम गर्ने शैली खोज्छन् । त्यसैले हाम्रा प्रतिभाशाली युवाहरू विभिन्न विकशित राष्ट्रहरूमा फैलिएर काम गरिरहेका छन्। ..........

परिवर्तन हाम्रै जीवनकालमा सम्भव छ।



धारा ७६ (५) अनुसार बन्ने सरकारबारे सुवास नेम्वाङसँग तर्क-वितर्क अब चिह्नको महिमा आफ्नै ठाउँमा छ। सूर्य चिह्न, रूख चिह्न, हँसिया हथौडा इत्यादि। ...... तपाईंको तर्कलाई मैले मान्छु भन्दिनँ। तपाईंको तर्कमा तर्क छ। ...... एकछिनका लागि मान्नुहोस् न श्यामबहादुर। उसले भन्यो म प्राप्त गर्न सक्छु विश्वासको मत, मलाई भरोसा गर्दा हुन्छ। ऊ दाबी गर्न आयो। संयोग मान्नुस्। हुन निकै अप्ठ्यारो छ। किनभने यत्रो प्रोसेस असफल भइसकेपछि यो प्रक्रिया सफल हुन्छ कि हुँदैन शंका छ। मान्नुस् त्यहाँ रहेका ४ देखि ५ वटा दलले, त्यसमध्ये बहुमतप्राप्त ३ वटा दलले सही गरेर राष्ट्रपतिलाई यो मान्छेलाई हाम्रो समर्थन छ भनेर आइदियो भने। ........

वास्तवमा हामीले संविधान बनाउँदा कल्पना के गरेको हो भने, यो १, २, ३ जम्मै सक्कियो, कुनै सदस्य पो निस्कन सक्छ कि, हेरौँ न त एकपटक भनेको हो।

..... प्रधानमन्त्री भइसकेको मान्छे। मेरो पार्टीको एकछत्र १५-१६ वर्ष नेतृत्व गरेको मान्छे र उहाँ बहुदलीय लोकतन्त्रमा विश्वास गर्ने नेता। त्यस कारण आफ्नो पार्टीको नेतालाई हटाएर अर्को पार्टीको सभापतिलाई प्रधानमन्त्री बनाउन जानुहुन्छ भन्ने कुरा मलाई एक प्रतिशत पनि विश्वास छैन। यो गलत हो, बेठिक हो भनेर मैले पत्रकार साथीहरूलाई टिप्पणी गरेको थिएँ।




अर्को नेपालको कथाः सनैया दशकयता रेमिट्यान्सको कारण मैले आफ्नो गाउँ गोइठी (सप्तरी) मा देखेको जातीय, लैंगिक एवं आर्थिक सम्बन्धमा परिवर्तनका उदाहरणहरू। ......... वैदेशिक रोजगारको पूरै चक्र (अर्थात सपना देख्नुदेखि फर्केर आउनुसम्म) ....... काम गर्ने देशमा पुगिसकेपछि त खुरुखुरु काम गर्न पाइन्छ होला लाग्न सक्छ तपाईंलाई। तर, त्यहाँको कथा झन् बेग्लै छ। त्यहाँका कथा जति दर्दनाक छन्, त्योभन्दा बढी अकल्पनीय लाग्छ। ....... खाडी मुलुकमा पुगेपछि कामदारलाई सबभन्दा पहिला अर्को करार पत्रमा हस्ताक्षर गराइन्छ जसमा नेपालमा भनिएभन्दा कम तलब र अन्य सुविधा उल्लेख गरिएको हुन्छ। कसैले आनाकानी गर्‍यो भने थर्काएर, धम्क्याएर पनि हस्ताक्षर गर्न बाध्य पारिन्छ। आफूलाई असहज भयो, काम गर्न मन लागेन, घर फर्किन कसैले सोच्यो भने त्यसपछिको सास्ती फेरि बेग्लै छ। खाडी मुलुकमा बनेका कानुन मजदुरको हितलाई होइन त्यहाँका मालिक र कम्पनीको हातमाथि पारेर बनाइएको हुन्छ। ......... उसै पनि भनिन्छ, नेपालीहरूले विदेशमा पाउने भनेको 'थ्रीडी वर्क' हो। अर्थात 'डर्टी, डिफिकल्ट एन्ड डेन्जरस वर्क'। खाडी मुलुकमा त 'मोस्ट थ्रीडी' भने हुन्छ। ........ 'रियालमा झुन्डिएको जीवन' अध्यायमा काम गर्दागर्दै दुर्घटनामा परेर मृत्यु हुँदाको समय विवरण, साथी गुमाउँदाको पीडा र मनोदशा अनि कम्पनीका मानिसको असंवेदनशील व्यवहारको फेहरिस्त छ। आफ्नै साथी गुमाउँदा आँशु झार्ने वा सुँक्सुकाउन पनि नपाउने वातावरणबीचमा कामदारको मनमा राति सुत्दा कस्तो चिन्ता र भय उत्पन्न हुन्छ, 'हररात ऐंठन हुन्छ' अध्यायमा गज्जबसँग केलाइएको छ। .......... अत्यन्त गर्मीमा अनेकौं अभाव र कष्टबीच जोखिम उठाएर काममा खटिने नेपालीले आफ्नो शरीरमा पानी र पौष्टिक तत्वको अभाव भएको पत्तै पाउँदो रहनेछ। साँझको खाना खाएर स्वस्थ्य सुतेको मान्छे जब भोलिपल्ट उठ्दैन, त्यस्तोलाई सुतेको सुत्यै भन्दा रहेछन्। ....... पुस्तक पढ्दै जाँदा गनिराम गुरुङको मरुभूमि बसाइमा केन्द्रित च्याप्टर 'जंगलमा कानुन लाग्दैन' अत्यन्त कहालीलाग्दो छ। उनी सात वर्षसम्म ऊँटका गोठालो भएर बसेका थिए। उनका मालिक साह्रै क्रुर थिए। गनिरामलाई कहिलेकाँही पाँच दिनसम्म खान नपाएर भौतारिनुपर्थ्य। कहिले ऊँटले खाने दाना नै खानुपर्थ्यो। उनलाई सबभन्दा पीडा गर्मीमा आराम गर्नुपर्दा हुन्थ्यो। ........... 'ऊँटको पछाडि दौडिँदा खाने-बस्ने टुंगो थिएन। कतै ओत लाग्ने छाप्रो थिएन। बगरमै खायो। बगरमै सुत्यो। बगरमै हिँड्यो। तालु घामले पोल्थ्यो। बढी गर्मी भएमा कपडाले तालु छोप्थे। एकदमै चर्को घाम भए चराले जसरी तातो बालुवा खोस्रेर फाल्थे। चिसो बालुवा नभेटिएसम्म खाल्डो खन्थे र त्यही खाल्डोमा बस्थे। मरुभूमिमा बग्ने हावाले त्यो खाल्डो पुरिदिन्थ्यो। हावाले बालुवा नझारेसम्म बस्न मिल्थ्यो। हावाले बालुवा खसालिदिएपछि फेरि खोस्रिनु पर्थ्यो। कैयौं रात बालुवाले पुरिदिन्थ्यो। राति बिउँझिनुपर्थ्यो। अलि गहिरो निद्रा पर्दा त बालुवाले घाँटीसम्म पुरिदिएको हुन्थ्यो। मरुभूमिमा यस्तो जोडले हावा चल्थ्यो, एकैछिनसम्म मैदानमा बालुवाको पहाड भइसक्थ्यो।' ............ सरकारी कर्मचारीलाई पनि म्यानपावर एजेन्टले कसरी फनफनी घुमाउँछ .......... रोजगार क्रममा खाडी पुगेकोले आफ्ना कागजात हरायो, स्पोन्सर छोडेर हिँडेका वा अपराधको सजाय भुक्तानी गरिसकेकाले नेपाल फर्किन खोज्यो भने जेलमा बस्नुपर्दो रहेछ जसलाई 'सफर जेल' भनिन्छ। सफर जेलमा जान त्यहाँका प्रहरी (सुर्ता) ले पक्रिनुपर्ने। सुर्ताले पक्रेर जेल हालेपछि फर्किने कागजात तयार हुँदो रहेछ। जेल बसेर फर्किने यात्रा त सहज होला जस्तो लाग्न सक्छ हामीलाई तर हुँदो रहेछ ठीक उल्टो। पहिला त सुर्ताले पक्रियोस् भनेर घुस खुवाउनुपर्ने। कैयौं दिन सुर्ताले नपक्रिँदा खुला आकासमै रात काट्नुपर्छ। त्यस्तो रात कटाइलाई नेपालीहरूले 'जुनतारा गेष्ट हाउस' को बसाइ भन्दा रहेछन्। जेल पुगेपछि बाँसको झयाङजस्तै मान्छे कोचिएको हुन्छ। ठाउँ यति अभाव हुन्छ कि उभिने र बस्नेको पालो लागेको हुन्छ। बेलाबेला टोली नेताले भन्छन्, 'ल अब उठेकाहरूको बस्ने र बसेकाहरूको उठ्ने पालो।' .............

कतारमा मात्रै सोह्र लाख नेपाली बस्छन्। यसो हेर्दा खाडी मुलुक त नेपाल बाहिर रहेको अर्को नेपाल जस्तो लाग्छ।



नेकपा विभाजन गर्दै नयाँ संविधानसम्म पुग्ने खेलको सूचना एक वर्षअघि नै पाएको थिएँ- घनश्याम भुसाल

जसपाको बहुमत पक्षद्वारा ठाकुर-महतोलाई अन्तिम अल्टिमेटम, २४ घण्टाभित्र चित्तबुझ्दो जवाफ नआए पार्टीबाट निष्कासन गर्ने चेतावनी जसपाको ५१ सदस्यीय कार्यकारिणी समितिमा भट्टराई-यादव पक्षमा ३० जना रहेका छन्। ....... विघटित प्रतिनिधिसभामा ३२ जना सांसदमध्ये ठाकुर-महतो पक्षसँग २० जना सांसद रहेका छन्।

हामीले ठूलै एकताको झण्डा उठाउने हो, माओवादी मात्रको एकताको होइन हाम्रो प्राथमिकता अव आफ्नै खुट्टामा उभिने हो । आफ्नै वर्गमा फर्किने हो । विचार राजनीतिमा भर पर्ने हो । आफ्नै जनाधार सुढृढ बनाउने हो ।

Thursday, July 16, 2020

विवेकशील को बाटो

SBS Language | Dr KC's demands remain unfulfilled - Ranju Darshana

काठमाण्डु मा नै सीमित रहे पनि एउटा आम आदमी पार्टी त चाहिएको हो नेपालमा। विवेकशील साझा राष्ट्रिय पार्टी बन्न सकेन।फुट्यो पनि। रविन्द्र मिश्र को उर्जा को म सराहना गर्छु र मदन भण्डारी जितेको चुनाव क्षेत्रमा झन्डै जित्नु सानो कुरा होइन। तर राजनीतिक विचार भने अचम्मको छ। क्रान्ति ले संविधान सभा पैदा गरेको हो। क्रान्ति माथि हो। नेपाल लाई संघीय गणतांत्रिक लोकतंत्र बनाएको क्रान्ति ले हो। यस्ता आधारभुत कुरामा जनमत संग्रह गर्नु पर्छ भन्ने मान्छे सन २००६, २००७ ताका चन्द्रलोक पुगेको हुनुपर्छ। यो त राप्रपा को सदस्यता लिनुपर्ने मान्छे रैछ जस्तो लाग्छ। उज्वल थापा कस्तुरी को नाइटो रंजु दर्शना तर थापाजी रवि रवि भन्दै कुदेका छन। 

कहिले पार्टी एकीकरण गरेर ठुलो हुन्छ भने कहिले पार्टी फुटाएर ठुलो हुन्छ। नेपाली AOC बन्न सक्ने रंजु दर्शना। बागमती प्रदेश मैं फोकस गरेर पनि राष्ट्रिय पार्टी बन्न सकिन्छ। 


बरु रूद्र पाण्डे को हाम्रो पार्टी सँग एकीकरण गर्नु पर्ने हो कि? 

विवेकशील ले काठमाण्डु उपत्यकामा सरकार बनाउन सक्नुपर्छ। उज्वल थापा को चेयरमैन पर्सनालिटी छ, लेड बैक टाइप को। CEO व्यक्तित्व त रंजु दर्शना को छ। पार्टी अध्यक्ष उज्वल थापा, संसदीय दलको नेता रंजु दर्शना। 

नेपालमा मतदाता सम्म पुग्ने सबैभन्दा सस्तो बाटो आज फेसबुक हो। विवेकशील वाला हरु डिजिटल नेटिव हरु हुन। प्रवासी नेपाली को जमातमा स्वतः आकर्षण हुने विवेकशील। राम्रो गर्न सक्नुपर्ने। मुद्दा समात्ने भनेको भ्रष्टाचार नै हो। 

AOC Drags Trump After He Calls Her 'Not Talented in Many Ways' | Complex

Tuesday, April 30, 2019

नेपाल जनमत पार्टी (नेजपा)

सीके राउतको जनमत पार्टी जनाधार भएको पार्टी हो। विकल्पको राजनीति गर्ने इच्छा भएका थुप्रै फॉरेन रिटर्न हरु ले त्यही क्लेम गर्न सक्ने अवस्था छैन। जनमत पार्टी एक्लै चुनाव लड़े राष्ट्रिय पार्टी बन्ने मात्र होइन देशको दोस्रो अथवा तेस्रो ठुलो पार्टी बन्ने देखिन्छ।

उज्वल थापाको विवेकशील दल छ। रविन्द्र मिश्र को साझा पार्टी छ। दर्शन रौनियार को देश बचाउ अभियान छ, M4C, Movement For Change। रूद्र पाण्डेको फेसबुक पार्टी छ हाम्रो पार्टी नाम गरेको। यी सबै देश विदेश पढ़े घुमेका मानिस हुन। तर व्यापक जनाधार भएको सीके राउत मात्र छ। भने पछि भ्रष्टाचार र आर्थिक क्रांति को मुद्दा मा एक हुन सक्नुपर्यो।

तर मधेसीलाई समानता दिलाउने कुरामा एक ठाउँ आउन सक्नुपर्छ पहिलो कदम। त्यति त गर्न सक्नुपर्यो नि।

लोकतन्त्रमा विश्वास गर्ने तर वार्तालाप पनि गर्न नसक्ने? वार्ता गर्ने कला नभएको?

मधेसीले एक व्यक्ति एक मत लोकतंत्र भन्दा बढ़ी केही पनि मागेको छैन। त्यहाँ कुरा मिले पछि भ्रष्टाचार र आर्थिक क्रांति को मुद्दा मा कुरा मिलाउन सक्नुपर्छ।

एउटै एकीकृत पार्टी चहियो। तर पार्टी को नाम हाम्रो विवेकशील साझा जनमत अभियान राख्न भएन। फ्रैंकेंस्टाइन नाम।

उपयुक्त नाम हुन्छ नेपाल जनमत पार्टी (नेजपा)  र पार्टी अध्यक्ष स्वतः सीके राउत नै हो।  पार्टी अध्यक्ष र भोलि गएर संसदीय दलको नेता। सीके ले मही माग्ने ढुङ्ग्रो लुकाउने गर्नु हुँदैन। स्पष्ट नेता अगाडि सार्न नसक्ने पार्टीले चुनाव जित्न सक्दैन। खाना नै नपस्किने रेस्टोरेंट मा कसले गएर आर्डर दिन्छ?

उज्वल थापा, रविन्द्र मिश्र, दर्शन रौनियार, रूद्र पाण्डे आदि ले आ आफ्नो "NGO" हरुलाई राजनीतिक दल बनाउने एक मात्र उपाय यही हो। र समय सीमा छ। यसरी एकीकरण नगरेर चुनावमा गएर हारे ती सबै दल समाप्त हुनेछन।

भने पछि वार्ता गर्नु पर्यो। कुरा अगाडि बढाउनु पर्यो।

यसरी एकीकरण गरे रविन्द्र मिश्र ले वानेश्वर बाट अर्को चुनाव जित्ने हो। स्वर्णिम वाग्ले हरु के खान अस्ताएको घाम काँग्रेस पार्टी मा लागिबसेको? रविन्द्र मिश्र लाई समाउने।

 एक पटक को नेपाली सधैँ को नेपाली। प्रवासका ५० लाख नेपाली ले फोन बाट वोट खसाल्न पाउनुपर्यो।












Tuesday, April 16, 2019

विवेकशील जनमत पार्टी?

विवेकशील र साझा को मयारेज डिवोर्स मा परिणत भयो। छुट्टाछुट्टी भयो। उज्जवल थापा नेतृत्व को विवेकशील र सीके राउत नेतृत्व को जनमत पार्टी को एकीकरण थुप्रै लाई अचम्म को आईडिया जस्तो लाग्न सक्छ। तर म भन्छु त्यसमा दम छ।



उज्वल र सीके दुबै विदेश को पढाई सकेर देशको सेवा गर्न भनेर आएका मानिस। लोकतंत्र को सबक पढाइनुपर्ने मानिस होइनन यिनी। एक व्यक्ति एक मत लोकतंत्र मानने कसैलाई पनि मधेस को मुद्दा के हो, मधेसी को मुद्दा के हो भन्ने कुरा मा मन्थन गर्नु पर्ने खासै आवश्यकता भने छैन। मधेसीले राजनीतिक समानता भन्दा बढ़ी के पो मागेको छ र? एक व्यक्ति एक मत लोकतंत्र मात्र मागेको हो। 

मधेसको मुद्दामा एउटै मञ्चमा आउन सके यी दुईले थप कुरा गर्न सक्छन। 

प्रधान मंत्री निवासको जग्गा नै आफ्नो नाममा गर्न भ्याएको कम्निस्ट पार्टीको महासचिवले। यो त पंचायत कालमा धीरेन्द्र ले क्रेन लगेर दिन दहाड़े भक्तपुर को मुर्ति चोर्न गए जस्तो भयो। न त चोरी, न त डकैती। खुलेआम दादागिरी। त्यो घटना को केही वर्ष पछि पंचायतको अन्त्य भयो। यो जग्गा प्रकरण नेपालमा कम्निस्ट पार्टीको अन्त्यको शुरुवात हो। 

तर कम्निस्ट पार्टीको अन्त्य भनेको कांग्रेसको उदय भने होइन। त्यो त जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको भने जस्तो हुन्छ। 
एउटा नया पार्टी को आवश्यकता छ। 

उज्वल र सीके दुबै स्वच्छ छवि भएका मानिस हुन। तर स्वच्छ छवि त भारतमा मनमोहन सिंह को पनि थियो। सदा बरक़रार नै राखे। आफु स्वच्छ भएर पुग्दैन। सिस्टम लाई स्वच्छ बनाउने हरु चाहिएको हो। 

सीके प्रति फोरम राजपा वाला हरु आक्रामक छन। किन होला?

शायद सीके को सामीप्य फोरम राजपा नभएर विवेकशील पो हो कि?


दुबैले वार्ता पो गर्ने कि? 

विवेकशील को तुलनामा सीके को जनाधार ठुलो छ। त्यस आधारमा सीके अध्यक्ष र उज्वल उपाध्यक्ष हो शायद। 

मधेसको मुद्दामा एउटै नजरले हेर्न सके भ्रष्टाचारको मुद्दामा दुबै एकै ठाउँ छन। दुबै कम्प्युटर साइंस पृष्ठभुमि का मानिस। विज्ञानं र प्रविधि र विश्व बाजार बुझेका मानिस। नेपालको अर्थतंत्र लाई आधुनिकता तर्फ लान सक्ने हरु। 

पार्टी एकीकरण गरेर अर्को चुनावमा स्वीप गर्ने लक्ष्य का साथ अगाडि बढ्नुपर्ने हुन्छ। 

विजपा।

विवेकशील ले अर्को चुनाव एक्लै लडेर फेरि हारे पार्टी नै समाप्त हुने डर छ। सीके लाई पनि राष्ट्रिय छविको आवश्यकता छ।

Tuesday, October 31, 2017

विवेकशील साझा ले छलांग मार्ने तरिका हरु



अबको आशा विवेकशील साझा। यस पटक राष्ट्रिय पार्टी अर्को पटक देशको नेतृत्व। यी आकर्षक नारा हरु हुन। विवेकशील राष्ट्रिय राजनीति मा एउटा फैक्टर बनिसकेको अवस्था छ। कमसेकम काठमाण्डु उपत्यका मा यसले यसै पटक surprise दिने ठुलो संभावना छ। तर यसले जति सफा इमेज देखाए पनि, जति शिक्षित र कुशल उम्मेदवार हरु अगाडि सारे पनि, आर्थिक प्रगति को सशक्त vision अगाडि सारे पनि अंततः यसले विदयूतीय गतिमा संगठन विस्तार गर्छ गर्दैन त्यस मैं यसको राजनीतिक उत्थान जोडिएको छ। काँग्रेस एमाले ले जस्तो १० वर्ष अथवा ५० वर्ष लगाएर संगठन विस्तार गर्न पाउने luxury विवेकशील लाई छैन। हुन त २०४६ साल पछि काँग्रेस र एमाले को संगठन रातारात नै जंगल को आगो जस्तै नै विस्तार भएको हो। मुख्य कुरा राजनीतिक सन्देश हो, पैसा र टेक्नोलॉजी होइन। त्यहीं देखियो।

(१) फेसबुक

देशमा २५% penetration, काठमाण्डु उपत्यका मा ५०% माथि penetration र प्रवासमा शायद ८०% माथि penetration छ। जनता सम्म पुग्ने सबैभन्दा सस्तो बाटो फेसबुक हो। उही हो हजारौं हजार पोस्टर र वीडियो हरु बनाउनुपर्ने हुन्छ।

(२) प्रवास

नेपाली नागरिक दुनिया मा जहाँ भए पनि बायोमेट्रिक ID का आधारमा ऑनलाइन वोटिंग गर्न पाउने मुद्दा विवेकशील ले समात्नु एउटा मास्टर स्ट्रोक हो। तत्काल नोट दिन्छ, पछि वोट दिन्छ। नेपाल एउटा रेमिटेंस अर्थतंत्र हो। जगज़ाहेर कुरा हो। पहिला पहिला फॉरेन ऐड मा चलेको देश भन्थे। ती जमाना गए। प्रवासी नेपाली ले देशको अर्थतंत्र चलाएको छ। विवेकशील ग्लोबल fundraising मा नंबर एक बन्न सक्नुपर्छ। त्यसका लागि एउटा विश्वव्यापी संगठन बनाउन सक्नुपर्छ। दक्षिण एशिया बाहिर मात्र प्रवासी नेपाली ६० लाख होलान। तर दक्षिण एशिया पनि गिन्ती हुन्छ। नेपाल भित्र भन्दा नेपाल बाहिर बढ़ी नेपाली छ। नेपाल त प्रवास मा पो रहेछ।

(३) Missed Call

भाजपा का अमित शाह ले त्यही मिस्ड कॉल को आधारमा भाजपा लाई विश्वको सबैभन्दा ठुलो राजनीतिक पार्टी बनाए। बड़ा अचुक अस्त्र हो त्यो। तर त्यसको सबैभन्दा असरदार कुरा मोबाइल फोन होइन। नया सदस्य को घर सम्म कार्यकर्ता /स्वयंसेवक पुग्ने कुरा हो।

(४) बुथ कमिटी

यो पनि अमित शाह को आईडिया हो। प्रत्येक बुथ मा कमसेकम १० जना को एउटा बुथ कमिटी बनाउ चुनाव अगाडि।

(५) घर दैलो कार्यक्रम

Dean २००४ ले यसैलाई अमेरिका मा हाउस मीटिंग भन्ने गरेको। नेपाल जस्तो low टेक्नोलॉजी देशमा मिस्ड कॉल र फेसबुक भन्दा बढ़ी effective कुरा हो त्यो। स्वयंसेवक/कार्यकर्ता ले आफ्नो घरमा १०-१२ जना को सानो मीटिंग गर्ने।

(६) वड़ा समिति

विवेकशील राजनीतिक पार्टी हो र संगठनको atom भनेको वड़ा समिति नै हो। देशको प्रत्येक वड़ा मा वड़ा समिति बनाउन नसक्ने पार्टी ले देशको नेतृत्व को आकांक्षा गर्नु हुँदैन।

(७) महाधिवेशन

वड़ा समिति हुँदै गाउँ/नगर, जिल्ला समिति, प्रदेश समिति, र केंद्रीय समिति को निर्माण मा उच्चतम आतंरिक लोकतंत्र र आर्थिक पारदर्शिता प्रदर्शन गर्नुपर्छ। नभए कुहिएका स्याउ को कमी छ र बजारमा?

(८) आर्थिक क्रांति को विज़न

विवेकशील ले दुनिया भरि थिंक टैंक हरुको संजाल निर्माण गर्नुपर्छ र त्यो ब्रेन ट्रस्ट लाई यूट्यूब मा नै बहस हरु सार्वजनिक किसिमले राख्ने किसिम ले विज़न निर्माण गर्ने टास्क दिनुपर्छ। मान्छे बोलेको मात्र होइन प्रेजेंटेशन स्टाइल स्लाइड हरु पनि वीडियो हरुमा समाहित गर्न सकिन्छ।

(९) No Body Drain, No Brain Drain

सन १९८० पछि र अझ विशेष गरी १९९० पछि चीनले आर्थिक फड्को मार्नु मा प्रवासी चिनिया ले निर्णायक भुमिका खेलेको हो। प्रवासी चिनिया छैन भने चीन मा आर्थिक क्रांति नहुने। प्रवासी नेपाली homesick भएर झन बढ़ी contribute गर्न लालायित हुन्छ। Investment Opportunity हरु खोज्दै बसेको हुन्छ।

(१०) चुनाव

चुनाव त जित्न नै पर्छ। जनता सम्म पुग्यो पुगेन भनेर नाप्ने measuring stick अर्को के? देश भरि आम सभा हरु गर्नुपर्ने हुन्छ। घघड़ान orator हरु तैयार गर्नुपर्ने हुन्छ। बाँकी सबै गृहकार्य गरे पछि देश भरिमा २० दिनमा २० वटा आमसभा गर्यो देश कब्ज़ा भयो। र त्यस्तो प्रत्येक आम सभा को प्रत्येक पक्ष को र क्षण क्षण को सोशल मीडिया saturation कवरेज हुनुपर्छ। Old Media आफसे आफ लूरुलुरु पछि पछि आइपुग्छ।



Thursday, October 12, 2017

विवेकशील, फेसबुक, प्रवास र काठमाण्डु उपत्यका



मैले भर्खर गुगल गरें। अगस्त २०१४ मा नेपालमा फेसबुक चलाउने ४ मिलियन अर्थात ४० लाख रहेछन। अप्रिल  २०१६ मा त्यो ६ मिलियन पुगेको रहेछ। २९ मिलियन को नेपाल। अहिले आएर फेसबुक चलाउने ८ मिलियन सम्म पुगेको हुन सक्ने अनुमान गर्न सकिन्छ। भने पछि penetration त impressive २५% जस्तो पो देखियो। काठमाण्डु मा मात्र त त्यो ५०% माथि हुनैपर्छ। भने पछि बाँकी रहेको कम समय लाई मध्यनजर गर्दा अबको आशा विवेकशील साझा ले फेसबुक को बाटो उपत्यका कब्ज़ा गर्न सक्ने देखिन्छ। जनतासम्म पुग्ने सबैभन्दा सस्तो बाटो शायद फेसबुक हो। पोस्टर र वीडियो बनाउन सस्तो। फेसबुक समुह हरु मुफ्तमा बन्ने हुन्छ। पोस्टर र वीडियो राम्रो बनायो र वायरल भयो भने फाइदै फाइदा।

फेसबुक मा विज्ञापन को रेट नेपालमा संसारकै सस्तो हो। बिज्ञापन बजेट पनि चाहिन्छ।

भारत पनि गन्ने हो भने जति नेपाली नेपालमा छन त्योभन्दा बढ़ी बाहिर छन। भारत गन्नु पर्छ त। भारत गन्नु पर्यो। खाड़ी देश गन्नु परयो। दक्षिण एशिया नगन्ने हो भने पनि ३०-४० लाख नेपाली प्रवासमा छन। तिनी हरु अधिकांश फेसबुक मा छन। विवेकशील ले प्रवासमा संगठन विस्तार गरेर ग्लोबल fundraising गर्न सकेको खण्डमा काठमाण्डु उपत्यका का १५ सीट ताक्ने गरी फेसबुक  भरपुर प्रयोग गर्न मिल्छ।

काठमाण्डु बाहेक पोखरा जस्ता शहरी क्षेत्र मा पनि प्रथम संभावना छ। झापा पनि हो। शायद चितवन।

फेसबुक मा पोस्टर र वीडियो भने हजारौं बनाउनु पर्ने हुन्छ। माइक्रो टार्गेटिंग का लागि।



तर फेसबुक त टेक्नोलॉजी भयो। मुख्य कुरा टेक्नोलॉजी होइन। मुख्य कुरा त सन्देश हो। सन्देश सीधा छ। नेपालमा लुटतंत्र व्याप्त छ। त्यो लुटतंत्र समाप्त नगरेसम्म नेपाल विकसित देश बन्न संभव छैन। र जनता ले भ्रष्टाचार का विरुद्ध रोष प्रकट नगरेसम्म लुटतंत्र कायम रहन्छ। राजतन्त्र समाप्त पारयौं। अब लुटतंत्र समाप्त पारौं।

एउटा त्यो हो। अर्को १० वर्ष मा काठमाण्डु भन्दै काठमाण्डु लाई विश्व स्तर को शहर बनाउने किसिमको futuristic विज़न। काठमाण्डु मेट्रो देखि, निजगढ सम्म को फ़ास्ट ट्रैक, निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, आउटर रिंग रोड, मेलम्ची को पानी, १००% इलेक्ट्रिक vehicles by २०३०, काठमाण्डु मा सॉफ्टवेयर इंडस्ट्री हब, tourism, फोहर व्यवस्थापन, व्यवस्थित विकास, शहरका पुरानो भाग लाई मोटर vehicles फ्री, citywide फ्री wifi, अदि इत्यादि।

५०% महिला उम्मेदवार हुनुपर्यो। स्वस्थ सामाजिक सन्देश जान्छ।

तर चुनावी लड़ाई फेसबुक मा टुङ्गिने भने होइन। त्यसकालागि स्वयंसेवक र कार्यकर्ता घर घर पुग्नुपर्यो। Knock on the door, hand a flyer, ask a few questions.


Thursday, October 05, 2017

के विवेकशील साझा फेसबुक मा सीमित छ?

विवेकशील साझा, हाम्रो पार्टी, दर्शन र सीके एक ठाउँ आउनुपर्छ
वाम मोर्चा, लोकतान्त्रिक मोर्चा र तेस्रो ध्रुव




अहिले विवेकशील साझा काठमाण्डु मा सीमित हुने बाटो मा छ। भन्दैमा काठमाण्डु स्वीप गर्छ भन्ने पनि होइन। विवेकशील ले आम आदमी जस्तो होइन बीजेपी जस्तो मिस्ड कॉल गर्दै देशव्यापी संगठन विस्तार गर्ने प्रयास गर्नु पर्छ। बीजेपी त्यही मिस्ड कॉल को आधारमा दुनिया को सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्यो। इच्छुक व्यक्ति ले मिस्ड कॉल गर्ने। अनि संगठन को मान्छे ले कॉल बैक गरेर व्यक्ति बारे बेसिक जानकारी बटुल्ने र त्यसका आधार मा संगठन को कोही मान्छे त्यस नया व्यक्ति को घर सम्म पुगेर भेट्ने। संगठन त चाहिन्छ। संगठन बिना चुनाव जित्न सकिँदैन। संगठन पनि चहियो, बलियो मुद्दा पनि चहियो। भ्रस्टाचार लाई बलियो मुद्दा बनाउन सक्नुपर्यो।

फेसबुक पनि टेक्नोलॉजी, मोबाइल फ़ोन पनि टेक्नोलॉजी। तर अहिले नेपालको माटो सुहाउँदो टेक्नोलॉजी मोबाइल फ़ोन नै हो। 

Wednesday, October 04, 2017

विवेकशील साझा, हाम्रो पार्टी, दर्शन र सीके एक ठाउँ आउनुपर्छ

रविंद्र मिश्र र उज्वल थापा को विवेकशील साझा पार्टी, रूद्र पाण्डे को हाम्रो पार्टी, दर्शन रौनियार को Movement For Change (M4C), र सीके राउत को मधेस स्वराज अभियान ले एकता को प्रयास थाले हुन्छ। त्यस मध्ये सब भन्दा challenging भनेको सीके। सीके लाई कसरी मनाउने? 

कमसेकम राजनीतिक वार्तालाप त हुनुपर्यो। इमान्दारीपूर्वक संघीयता लागु गरे, नागरिकता समस्या समाधान गरे, आरक्षण क्रियान्वयन गरे मधेस अलग देश चाहिँदैन। त्यति सम्म त हुनुपर्यो। यो पश्चिम देश मा पढेका हरुको झुण्ड हो। लेफ्ट राइट छैन। Whatever works किसिमको तेस्रो बाटो खोजेको। फ्रांस का मेक्रोन को जस्तो। एउटा नया पीढ़ी। कनाडा को ट्रुडो जस्तो। 

कसरत शुरू गर्नुपर्छ। यी सबै एक ठाउँ आउने हो भने काँग्रेस कम्निष्ट बाई बाई हुन्छ। 




Friday, November 13, 2015

बाबुराम भट्टराई र मधेसी मोर्चा बीच आगामी चुनावमा सीट तालमेल

१६५ सीट मध्ये ८३ मधेस मा अर्थात २ नंबर र ५ नंबर मा र ८२ बाँकी प्रदेश हरुमा हुने भए। त्यो ८२ का आधारमा प्रत्येक जिल्ला मा कमसेकम एक सीट हुन्छ, अंतरिम संविधान ताका भएथ्यो।


८३ मध्ये ५० सीट शायद २ नंबर मा हुने होला। चार मधेसी पार्टी ले १०-१० सीट का आधारमा बाँड्न सकिन्छ। फोरम, तमलोपा, सद्भावना १०-१० सीट, अनि ५ सीट महेंद्र राय यादव, १ सीट अनिल झा, १ सीट शरद सिंह भंडारी, ३ सीट त्यस्तै अन्य। ३ सीट सीके राउत को मधेस स्वराज पार्टी लाई। बाबुराम का १० सीट मध्ये रामचन्द्र झा लाई धनुषा मा एक सीट। अरु झापा र चितवन मा।

५ नंबर का ३३ सीट मध्ये १० सीट लेखी जस्ता लाई, थारु पार्टी हरु लाई, नया थारु पार्टी हरुलाई। १३ सीट मधेसी पार्टी हरु लाई, विशेष गरी अवध क्षेत्रमा, एउटा पार्टी ले ४ सीट लिए भो। १० सीट बाबुराम लाई, विशेष गरी कंचनपुर, कैलाली तिर।

१, ३, ४, ६, र ७ का ८२ सीट मध्ये ५० सीट बाबुराम लाई र ३२ सीट उपेन्द्र/अशोक को पार्टी लाई जान सक्छ। उपेन्द्र/अशोक लाई अधिकांश सीट १ नंबर प्रदेश मा दिन सकिन्छ। ३, ४, ६ र ७ मा मुख्य रुपले बाबुराम लाई। बाबुराम ले काठमांडू मा एक सीट उज्वल थापा लाई। विवेकशील।

मधेसी पार्टी हरु समानुपातिक का लागि वोट बटुल्ने इच्छा ले सबैले सबै सीट मा लड्ने गरेका छन। समानुपातिक मा ३०,००० वोट का आधारमा एक सीट पाउने हुन्थ्यो। प्रत्यक्ष मा ८,००० वोट पाएर मान्छे जितेका छन। समानुपातिक को लोभ नगर्ने।

एक पद एक उम्मेदवार मा गए इलेक्शन वेव, अर्थात चुनावी लहर बनाउन सकिन्छ। त्यो गर्न सके समानुपातिक मा पनि सीट बढ़ी आउँछ।

यस अनुसार जाने हो भने भर्खर नितीश ले बिहार मा स्वीप दिए जस्तै बाबुराम-मधेसी ले देश स्वीप दिन्छन् अनि देश आर्थिक क्रांति को दिशामा बढ्छ। औपचारिक रुपले संघीय मोर्चा बनाउनु पर्छ। अनि साझा मेनिफेस्टो का आधारमा चुनाव लड्नुपर्छ।

संसदीय चुनाव अगाडि प्रदेश र स्थानीय चुनाव हुन्छ होला। मोटामोटी यस्तै फोर्मुला मा मिलेर गएको राम्रो। संघीय मोर्चा ले स्वीप दिँदै जानुपर्छ।

Thursday, July 23, 2015

विवेकशील नेपाली: Racist पहाड़ी का Tiger Cubs?

Simón Dhungana

आम नेपाली जनताको संविधानको मस्यौदा सुझाब संकलन गर्दा निचोड चार साझा कुराहरुमा रहेछ |
१. कार्यकारी प्रमुख प्रत्यक्ष निर्वाचित हुनु पर्छ चाहे प्रधानमन्त्री वा रास्ट्रपति, तर पार्टीले छान्ने होइन |
२. वडा देखि राष्ट्र सम्म प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणाली हुनु पर्छ |
३. यदि संघियता भए उत्तर दक्षिण छुने गरेर प्रदेश बन्नु पर्छ र त्यो संबिधान बन्नु अगाडी टुंगो लाग्नु पर्छ, नत्र संघियता चाहिदैन |
४. नेपाल हिन्दु राज्यमा पुनर्स्थापित हुनु पर्छ, जनतालै धर्म निरपेक्षता चाहिदैन |
तर यी सबै कुरा रद्दीको टोकरी मा जाने सम्भावना छ | त्यसो भए अनिष्ट हुन जान सक्छ |

- बिबेकशील नेपालीको आधिकारिक भनाइ ३/४ मिल्छ |
पहिलो प्रश्न उठ्छ "आम नेपाली" को परिभाषा के? त्यसमा देशको ५०% जनता नपरेको स्वतः छ। चेकोस्लोवाकिया पनि यसरी नै mutual understanding मा नै दुई फ्याक् भएको हो। यी चार बुंदा मा नागरिकता बारे चुइँक्क नभएकोले प्रमाणित हुन्छ "आम नेपाली" भनेको पहाड़ी भनिएको हो। कि मधेसी ले समानता लिन्छ कि देश टुट्छ

यो सर्वेक्षण को आवाज केपी ओली को वोटर बेस को आवाज हो। केपी ओली vacuum मा बोल्ने गरेको मलाई कहिले पनि लागेको थिएन। उसको एउटा audience छ जसले ताली पिट्छ। केपी ओली hate speech बोल्छ अनि एउटा रेसिस्ट पहाड़ी भीड़ छ जसले ताली पिट्छ।

अंग्रेजो को अपना खुन बेचने वालो -- अब भी होसमें आ जाओ।




प्रहसनले कति नै थेग्छ र?
संविधान मस्यौदाप्रतिको आम प्रतिक्रिया बुझ्ने क्रममा पर्सादेखि मोरङसम्म ४ र ५ गते जिल्ला दौडाहामा थिएँ । मैले जवाफ फर्काएँ, ‘भुइँतहमा नियाल्दा आम मधेसी जन–जनको असन्तुष्टिको सगोल प्रतिक्रियाको उपज हो यो स्थिति ।’ आम मानिसहरूसँग सोध्दा उनीहरूले आफ्नो अनुहार संविधानको मस्यौदामा हेर्न नसकेको बताउँछन् । ...... ‘संविधानको मस्यौदा आएको छ, तर मधेसको कोणबाट त्यो रित्तो छ ।’ ...... मधेसले खोजेको र रोजेको ती अधिकारहरू पनि कुण्ठित गर्ने जालझेल त भएको छैन भन्ने आशंका देखिन्छ । त्यसैले मस्यौदाप्रति भरोसा हुनसकेको छैन । ........ संविधानसभाको नागरिक सम्बन्ध तथा सुझाव संकलन समितिले संविधानको प्रारम्भिक मस्यौदामा सुझाव लिन आयोजना गरेको कार्यक्रममा खासगरी तराईका विभिन्न भागमा देखापरेको अलमल, असन्तुष्टि र आक्रोश यस्तै स्थितिको उपज हो । ....... सुझाव संकलनलाई सस्तो प्रहसन सिद्ध हुन नदिन गर्नुपर्ने गम्भीर प्रयत्नहरू गरिएन । खासगरी १६ बुँदे सम्झौताकारी ती चार दलहरू जसले तराईबाट पछिल्लो चुनावमा प्राय: मतादेश पनि पाएका छन्, तिनीहरूले प्रस्तावित मस्यौदाभित्र परिमार्जनको स्पेस छ, मधेसलाई यसले बेवास्ता गर्दैन, यसले ‘इन्गेज’ गर्छ भन्ने विश्वासिलो तर्क दिन सकेन । मधेसका आम जिज्ञासालाई यसले कतै पनि सम्बोधन गर्न सकेन । स्वभावत: यसप्रतिको असन्तुष्टि आक्रोश भएर पोखियो । यसले के पनि देखायो भने पछिल्ला चुनावी परिणाममा जुन—जुन दलको प्रतिनिधित्व देखिए पनि ती दल र नेताको जनतासँग दूरी बढेको छ । ........

आफूलाई मतादेशमार्फत प्रतिनिधित्व गर्न पुगेको दाबी गर्नेहरूले आम असन्तुष्टिको स्वरसामु आफूलाई निरीह पाए ।

....... सदनको गणित जुन पक्षको अनुकूल छ, ती पक्षले सडकमा उर्लिएको आवाजसँंग आफूलाई अलगथलग राखेका छन् । .....

नागरिकता र नागरिकको चिनारी, प्रदेशको प्रत्याभूति, जनसङ्ख्याको आधारमा प्रतिनिधित्व, समानुपातिक समावेशी राज्य संयत्रको बनावट र सबल प्रदेशहरूको प्रावधान मधेसले खोजेको छ ।

..... मस्यौदाकारी दलहरूले कतै पनि जिल्लास्तरीय कार्यक्रम गरेको, जनतामा प्रस्टता दिने प्रयत्न गरेको देखिंदैन । बरु मजबुत सुरक्षा प्रबन्ध मिलाएर बन्दकक्षभित्र संविधानको मस्यौदामाथि आम अन्तरक्रिया गर्ने प्रहसन गरेका छन् । .......... वैचारिक दृष्टिबाट वीपीले तीन प्रकारका समस्या अर्थात् राष्ट्रियताको विकास, आर्थिक विकास र समाजको आधुनिकीकरण गर्नु हो भनी व्याख्या गर्नुभएको छ । .... तर डाडुपन्यु हातमा लिएर बसेका कांग्रेसीहरू आत्मरतिमा छन् । ..... अहिलेको अवस्थामा नेपाली कांग्रेसभित्र नेता विमलेन्द्र निधि, प्रदीप गिरी, डा. शेखर कोइराला लगायतबाट मधेसका सवालहरूलाई उठाउने प्रयत्न भइरहेको छ, तर ती उज्यालो आकांक्षालाई धुमिल पार्न खोजिँदैछ । यो परिस्थिति भनेको

नेपाली कांग्रेसको मधेससँग अलगावको आहट हो

। ...... नेपाली कांग्रेसका लागि मधेस जहिले पनि उर्वर क्षेत्र रहिआएको छ । २००७ सालदेखि स्वतन्त्रता र समानताका पक्षमा भएका प्रत्येक अभ्यासमा मधेसले नेपाली कांग्रेसलाई साथ सहयोग दिएको छ । तर नेपाली कांग्रेसभित्र मधेस कहाँ छ ? रामनारायण मिश्र, दुर्गानन्द झा, महेन्द्रनारायण निधि लगायतका लामो परम्परा जो दलभित्र अटुट निष्ठा प्रदर्शन गर्दै रगत र पसिना बगाउने कार्य भयो, तर नेपाली कांग्रेसभित्र तिनको विरासतलाई दीयो बालेर खोज्नु परिरहेको छ, यतिखेर । ......

यस दलमाथि मधेसको ठूलो लगानी छ, तर अहिले यो दल मधेसको सवालमा आफ्नैभित्रका सानो तर शक्तिशाली अनुदार समूह र एमालेको ओली वृत्तको भड्काउमा गएको देखिन्छ ।

..... सिरहामा प्रचण्ड लखेटिनु वा रौतहटमा माधव नेपाल थुनिनुपरेको समाचार पक्कै सुखद छैन । यी मधेसबाट निर्वाचित प्रतिनिधिहरूले आफू टेकेको धत्र्तीको स्पन्दन बुझ्न नसकेको यथार्थ पनि त्यतिकै हो । ..... स्थान विशेषहरूमा स्वस्फुर्त रूपमा सड्डठित युवा समूहहरू देखिएका छन् । यिनीहरूले बासी नेतृत्वलाई स्वीकार गर्न चाहिरहेका छैनन् । यसले के देखाउँछ भने मधेसमा आन्दोलन बढ्यो भने त्यसको स्वामित्व र निर्णायकत्व कुन पक्षको हुने भन्न कठिन छ । ...... सदन बाहिरका जयप्रकाश गुप्ता हुन् वा मातृका यादव वा भित्रका अनिल झा आ–आफ्नै तरिकाले अन्तरवस्तुमा असहमति राख्न सडकको प्रयोग गर्न खोज्दैछन् । यसले मधेसमा सगोलमै असन्तुष्टिको अभिव्यक्ति देखिए पनि त्यसलाई बिसाउन त्यति सजिलो छैन । यस्तो अवस्थामा संविधानको स्वीकार्यतालाई कहिलेसम्म सुरक्षा संयन्त्रको बलबुतामा थेग्न सकिन्छ ?

Saturday, July 11, 2015

कमिला र मौरी: उज्जवल थापा र म

Here’s a Visual Guide to the 10 Dimensions of Reality



Ujjwal Thapa is a political Flatlander, as seen in this piece of writing. मौरीले जे देख्छ त्यो कमिला ले देख्दैन।



संविधानसभालाई खुला पत्र : गाँठो फुकाउने खाका
एउटा विश्वविद्यालय बनाउन वा अस्पताल बनाउन पनि संघहरुले केन्द्रको अगाडि हात जोड्नु पर्यो भने जस्तोसुकै अधिकार र नियम संविधानमा उल्लेख गरे पनि यथार्थमा तुहिन्छ । ...... एकचोटि सोच्नुहोस् त बाटो, पानी तथा हाम्रो बसाइँ सराइँ जहिले पनि उत्तर-दक्षिण नै भैराखेको छ । फेरि विश्वकै ठूला बजारहरु भारत र चीनलाई पनि यस्तै आकारका प्रदेशले छुनेछ । हाम्रा विशषेज्ञहरुले अनुसन्धान गरेर प्रस्ताव गरेका प्रदेशले कम्तीमा राष्ट्रको कुल गार्हस्थ उत्पादनमा २ खरबभन्दा बढीको योगदान गरिरहेका छन् भने यो अाफ्नो खुट्टामा उभिन सक्छ । अनि आउँने दिनहरुमा ती प्रदेश र अन्तर्गतका अञ्चलहरु पनि अत्यन्त सबल बन्ने सुनिश्चित छ जसले गर्दा केन्द्रमा भर पर्नुपर्दैन। त्यसैले मुलुकमा उत्तर र दक्षिण छुने ३ “सक्षम” प्रदेशहरु बनाउँदा कसो होला ? ...... सन २०११ को जनगणना तथ्यांक अनुसार नेपालमा १२५ विभिन्न जात जाति तथा १२३ विभिन्न मातृभाषा छन् । यदि सबै जात जातिलाई अा-अाफ्नो जातीय पहिचान स्थापित गर्ने भनेर प्रदेश खडा गर्ने हो भने त हामीलाई १०० वटा राज्य-प्रदेशले पनि पुग्दैन रहेछ । त्यसैले के यस्तो सम्भव छ? ....... अहिले काठमाडौं राजधानी देशका बाँकी भूभागको तुलनामा असाध्यै बलियो छ । त्यसैले हामीले प्रस्ताव गरेका छौं कि काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुर जिल्लालाई छुट्टै संघीय राजधानी क्षेत्र घोषित गरी अरु प्रदेशलाई अाफ्नै राजधानी बनाउन मिल्ने प्रावधान राखे सबै ठाउँका नेपालीहरु पनि काठमाडौंतिर अोइरिनुपर्ने बाध्यता धेरै हदसम्म कम हुने थियो । नेपाल काठमाडौंमा निर्भर हुनुपर्दैन थियो । साथै काठमाडौंबासी पनि आफ्नै किसिमले दीगो रणनीतिका साथ विश्वकै सुन्दर शहर बनाउने सपनामा लाग्न पाउने थिए । ........ हामीले प्रस्ताव गरेको संविधानमा जनताले प्रत्यक्ष रुपमा प्रधानमन्त्री चुन्नेछन् र प्रधानमन्त्रीले नै तोकेको मन्त्रीपरिषद हुनेछ जसले देशलाई द्रूत विकासतिर लम्काउन सकून् । प्रदेशमा मुख्यमन्त्रीको चयनको पनि यही प्रकिया हुनेछ । ........ पहुँचवालालाई होइन, साँच्चिकै पिछडिएका विपन्नलाई समावेश गरिएको छ यो संविधानमा। जातमा होइन, आर्थिक वर्गमा आधारित समावेशिता हुनेछ।
संविधानको मस्यौदाले नयाँ युद्ध निम्त्यायोः राई भुकम्पपछि भ्रम छर्न खोजिएको दाबी
उनले संघियता ,धर्मनिरपेक्षता ,शासकीय स्वरुप र न्यायप्रणली जस्ता बिषयमा गम्भीर नभई स्वार्थपुर्ण रुपमा मस्यौदा तयार गरिएको आरोप लगाए । ..... एमाले कांग्रेसले अहिले भुकम्पपछि जनतालाई भ्रम गर्न खोजेको दाबी गर्दै संघियता र पहिचानलाई पछाडि छाडि नाम मात्रको संघिय लोकतान्त्रीक संबिधानको नाटक मञ्चन गरीरहेको उनको आरोप थियो । ...... नेपाल भारत सिमाका जनताले भोगेको समस्या राज्य सञ्चालन गरीरहेकाहरुले बुझ्न नसक्दा त्यहाका जनता नागरिकता बिहिन भईरहेको भन्दै अबको संबिधानले पनि ती जनताको अधिकार सुनिश्चित गर्न नसक्ने बताए । ..... दानबहादुर बिश्वकर्माले अहिलेको मस्यौदामा दलित शब्द राखेर सिधै अपमान गरेको भन्दै त्यसको सट्टा सिल्पी समुदाय भनेर सम्बोधन गर्नुपर्ने बताए ।


सर्वोच्चलाई सम्मान गर: राष्ट्रपति
हालै सम्पन्‍न संविधानसभाको वैधानिकतामा प्रश्‍न उठ्ने गरी राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले सर्वोच्च अदालतको सम्मान गर्न प्रधानमन्त्रीलगायत १६ बुँदेका हस्ताक्षरकर्ता नेताहरूसँग आग्रह गरेका छन्। .... राष्ट्रपति भवन शीतल निवासमा शुक्रबार चार प्रमुख दलका शीर्ष नेतासँग भेटी सीधै मस्यौदा पारित गर्न बोलाइएको संविधानसभाको वैधानिकताबारे प्रश्न नउठाए पनि सर्वोच्च अदालतलाई सम्मान गर्न आग्रह गरेर उनले संविधानसभाको सञ्चालनप्रति आफ्नो अप्रसन्नता व्यक्त गरे। ...... राजनीतिक रूपमा मधेस केन्द्रित दलहरू, मन्त्री विमलेन्द्र निधिलगायत कांग्रेस सांसद सुरेन्द्र चौधरी, प्रदीप गिरी, अमरेशकुमार सिंहलगायत राजनीतिक धारसँग राष्ट्रपतिले आफूलाई जोडेका छन्। ..... राष्ट्रपतिद्वारा बोलाइएको नास्तामा प्रधानमन्त्री कोइराला, एमाले अध्यक्ष केपी ओली, माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र फोरम लोकतान्त्रिकका नेता विजय गच्छदार सामेल थिए। ........ राष्ट्रपतिका विविध अभिव्यक्तिलाई सकारात्मक रूपमा लिएको सन्देशका साथ नास्ता बैठक समाप्त भए पनि राष्ट्रपति यादव एकातिर र कार्यकारी–विधायिकाका बीच गहिरो मतभेदको खाडल भने स्पष्ट देखिएको छ। ...... संविधानलाई असहमतिको दस्तावेज नबनाउन तथा संघीयताको पूर्ण खाकाबिना संविधान जारी नगर्न सर्वोच्च अदालतले गरेको आदेशको सम्मान गर्न उनले नेताहरूसँग आग्रह गरेका थिए। ....... राष्ट्रपति डा. यादवले नेताहरूसँग भने, ‘अदालतको फैसलाप्रति असहमति भए विधि र प्रक्रियाबाट सच्याऔं। अदालतको फैसला इन्कार गर्न मिल्दैन।' ...... तपाईंहरूले भन्नुहुन्छ भने अहिल्यै पद छोड्न तयार छु। तपाईंहरूलाई शंका लाग्छ भने सादा पानामा लेखेर ल्याउनुहोस्, म सही गर्न तयार छु। ..... 'उनले प्रेस स्वतन्त्रता नै लोकतन्त्रको अक्सिजन भएको उल्लेख गर्दै संविधानमा प्रेस स्वतन्त्रताको पूर्ण ग्यारेन्टी गर्नसमेत शीर्ष नेताहरूसँग आग्रह गरे। ....... मोहन वैद्य नेतृत्वको नेकपा—माओवादीलाई समाहित गर्न र यसका लागि जनताले देख्ने गरी प्रयास गर्न शीर्ष नेताहरूलाई उनको सुझाव थियो। ....... 'संविधानको मस्यौदा सहमतिको दस्ताबेज हुनुपर्नेमा असहमतिहरूको दस्ताबेजजस्तो छ भन्‍ने विज्ञको आलोचना छ', उनले भने, 'राजनीतिक नेतृत्वको दूरदर्शिता तथा स्टेट्सम्यानसिप देखाउनुपर्‍यो।' ....... कसैलाई समय पाइनँ भन्ने गुनासो संविधानप्रति आउन नदिन चार दलका शीर्ष नेतासँग राष्ट्रपतिले आग्रह गरेका थिए। ... उनले भने, ‘कसैले समय पाइनँ भन्ने गुनासो नआओस्। केही दिनको ढिलोचाँडोले असन्तुष्टि नदेखियोस्।' ...

सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश गिरीशचन्द्र लालको एकल इजलासले असार ४ गते अन्तरिम संविधानको धारा १३८ अनुसार सीमा, संख्या, नाम, संरचनालगायत राज्यको अग्रगामी पुनर्संरचना नगरी संविधान जारी नगर्न अन्तरिम आदेश गरेको थियो। तर सोही साँझ चार प्रमुख दलले १६ बुँदे सहमति कार्यान्वयनमा रोक लगाउने सर्वोच्चको आदेश सार्वभौम संविधानसभाको विशेषाधिकारविपरीत भएको भन्दै अवज्ञा गर्ने निर्णय गरेका थिए।

...... राष्ट्रपतिले ५ गते आफूसँग भेट गर्न आएका प्रमुख प्रतिपक्षी एमाओवादीका अध्यक्ष दाहालसँग प्रमुख तीन अंगबीचको विवाद लोकतन्त्रका लागि अभिशाप हुने बताएका थिए। ..... राष्ट्रपतिले मधेसवादी चार दल संघीय समाजवादी फोरम नेपाल, तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी, सद्भावना पार्टी र तराई मधेस सद्भावना पार्टीका अध्यक्षसँगको भेटमा सर्वोच्चको फैसलालाई सम्मान गर्न र मधेस आन्दोलनका समयमा भएको सहमति कार्यान्वयनका लागि प्रमुख चार दलसँग वार्ता गर्ने जानकारी दिएका थिए। ...... नयाँ संविधानले जनताको सार्वभौमसत्ता, लोकतन्त्र, गणतन्त्र, संघीयता र कानुनको शासन बलियो होस् भन्ने आग्रह गर्दै राष्ट्रपतिले त्यसका लागि लोकतन्त्र, गणतन्त्र र संघीयता असंशोधनीय प्रावधानका रूपमा रहोस् भन्ने सुझाव चार दलका नेताहरूसँग शुक्रबार बिहानको भेटमा दिए। ..... उनले मधेस आन्दोलनका क्रममा भएको आठबुँदे सहमतिको कार्यान्वयन यसै संविधानसभाबाट गर्न उपयुक्त हुने सुझाव पनि नेताहरूलाई दिए। ...... 'भरसक आम सहमति जुटाउनु राम्रो हुन्छ भन्ने सुझाव राष्ट्रपतिबाट आयो', उनले भने। प्रदेशको नामांकन र सीमांकनसहितको पूर्ण संविधान जारी गर्न राष्ट्रपतिले आफूहरूसँग आग्रह गरेको जानकारीसमेत गच्छदारले दिए।


Saturday, May 30, 2015

१० लाख मानिस का लागि रोजगार


बस्ने ठाउँ त बन्छ, अनि अहिलेसम्म खेतीपाती गर्दै आएका मानिसले काम चाहिं के गर्ने नि?
  1. वर्षात अगाडि को दुई-तीन महिना --- एक दुई महिना रुखका बिरुवा उमार्ने चितवन मा नै, अनि एक महिना देशका डांडा कांडा सबै मा गएर व्यापक वृक्षारोपण गर्ने। भारतमा MNREGA भन्ने छ। अमरिका मा राष्ट्रपति फ्रैंकलिन रूज़वेल्ट ले त्यसरी नै जनता परिचालन गरेका हुन। यो तीन महिना को कमाई ले ६ महिना खान पुग्छ। 
  2. नया महानगर को भुई तल्ला का बिजनेस हरु लाई काम गर्ने मानिस चाहिएला -- त्यो रोजगारी create हुन्छ। महानगर बनाउने क्रममा नै construction मा रोजगारी create हुन्छ। त्यो ३०० सड़क बनाउन मानिस चाहियो। त्यो ३०० सड़क माँ गुड्ने ३०० बस मा ड्राइवर खलासी कंडक्टर चाहियो। त्यति धेरै बिल्डिंग मेंटेनेंस का लागि मानिस चाहियो। Security Guard चाहियो। 
  3. महानगर को बाहिरि ग्रिड चारै तिर Industrial Zone घोषणा गर्दिने। अनि त्यहाँ टेक्सटाइल फैक्ट्री हरु लाई बढ़ावा दिने। बांग्लादेश भारत बाट industrialist हरु आमंत्रित गर्ने। सहुलियत मुल्यमा हाम्रा कपड़ा किनदेउ हामी भुकम्प पीड़ित हौं भनेर दुनिया भरिका देश हरु लाई अनुनय विनय गर्ने। महानगर का वासिन्दा बस चढेर शहर को बाहिरि छेउ पुग्ने काम गर्न। बस चढेर शहर को केन्द्रमा पुग्ने मनोरंजन का लागि। 
रोजगारी यति धेरै create हुन्छ, युपी बिहार का मानिस पनि आइपुग्छन् --- तिनलाई स्वागत गर्ने। 
  • यो महानगरले महानगर भित्र मात्र रोजगारी सृजना गर्छ भन्ने होइन। कंचनपुर देखि झापा सम्म को तरकारी खान्छ यो महानगरले। 
  • दुई घंटा बस चढेर मानिस अरु अरु शहर बाट जागीर खान आइ पुग्छन्।