Showing posts with label independent madhesh. Show all posts
Showing posts with label independent madhesh. Show all posts

Sunday, March 24, 2019

मधेस अलग देश को मुद्दा, ब्रेक्सिट र कार्यान्वयनको पक्ष

हुन त मधेस अलग देशको मुद्दा अब सेलाइसक्यो। तर भन्न का लागि भनेको यो। मानौं सीके ले चाहे जस्तै जनमत संग्रह नै भयो ह रे। नेपाल सरकार ले नै गर्यो रे। मधेसका जनताले ५१% मत दिएर मधेस अलग देशको मुद्दा ले विजय पनि प्राप्त गर्यो ह रे। अनि त्यस पछि कार्यान्वयन गर्नु परेन? त्यो कार्यान्वयन कसले गर्ने र कसरी गर्ने?

ब्रेक्सिट भनेको के? नेपाल र मधेस को सन्दर्भमा स्कॉटलैंड भन्दा ब्रेक्सिट बढ़ी सान्दर्भिक छ। ब्रिटेन जस्तो देश। त्यति धनी, त्यति शक्तिशाली, त्यति सम्पन्न देश। एक समय दुनिया चलाएर बसेको देश। र युरोपियन यूनियन भनेको देश पनि होइन। सार्क जस्तो संस्था। अलि त्योभन्दा बढ़ी परिष्कृत। जब कि ब्रिटेन र युरोप बीच जमीन पनि छैन। टापु देश।

त्यो युरोपियन यूनियन बाट अलग हुने भनेर जनमत संग्रह गरियो। अलग हुने हरुले चुनाव जिते। अनि भयो त? कस्तो लफड़ा!

भन्दैमा युरोपियन यूनियन बनाउने क्रममा लफड़ा भएन भन्ने पनि होइन। त्यहाँ पनि महा लफड़ा।

मधेस अलग देशको मुद्दा लाई त कदम कदम मा लफड़ा। एक त जनमत संग्रह नगर्ने भनेर संविधान मैं लेखेको अवस्था छ। दोस्रो अहिले गरिन्छ भने पनि १०% पनि मत नपाउने अवस्था छ। ४०% पहाड़ी समुदाय मधेसमा। मधेस प्रदेशमा त बस्न नचाहने हरु मधेस अलग देश मा बस्छु भनळान? अहिले पनि फोरम राजपा भन्दा काँग्रेस कम्निस्ट ले निकै भोट ल्याएको अवस्था देखिन्छ मधेसी समुदाय भित्र नै। भने पछि काँग्रेस कम्निस्ट फोरम राजपा लाई मत दिने मधेसी ले मधेस अलग देश को पक्षमा मत दिँदैन भन्ने देखिन्छ।

तर त्यो दुई कदम भन्दा तेस्रो कदम झन बढ़ी गारहो। उदाहरण: ब्रेक्सिट।


Saturday, September 23, 2017

सीके ले कोठली बाहर होइन आफ्नो कोठली भितर मत बटुलेको राम्रो



"८ जिल्लामा असोज २ गते सम्पन्न स्थानीय निर्वाचनमा २१ लाख मतदाता मध्ये ३ लाख अधिकको मत हासिल गर्न सफल भएको छ"

के सीके राउत ले ३ लाख मत तानेकै हुन त! कोठली बाहर को मत गन्न मिल्यो। तर पहिला पहिला चुनाव हरुमा पनि हुने गरेको मत बदर गन्न मिलेन। जस्तै कि रुख र गाछी को बीच मा। त्यस्तै अज्ञानतावश अर्कै ठाउँमा।

२०४७ को चुनाव बहिष्कार गर भनेर हिडेको मशाल पार्टी ले पछि ४०% मत आफ्नो भनेर क्लेम गर्यो। किनभने ६०% ले मात्र मतदान गरे। आशा गरौं जोश मा त्यस किसिमको अंक गणित सारिएको छैन।

मधेस अलग देश एजेंडा भएको पार्टी दर्ता गराउने व्यवस्था नेपालको संविधानले गरेको छैन।

होइन यदि तीन लाख खसेकै हो भने तीन लाखको महत्व के र पाँच लाख खसेको भए के हुन्थ्यो? १० लाख नै खसेको भए के हुन्थ्यो?

क्रांति को बाटो अलग देश एक मात्र बाटो उपलब्ध छ। के त्यो बाटो संभव छ? क्रांति हुनुपर्यो। क्रांति सफल हुनुपर्यो। अलग देशको घोषणा गर्दा कुन सीमाना क्लेम गर्ने? सबभन्दा पहिला त भारतले मान्यता दिनुपर्यो। तर न भारत न चीन त्यसको पक्ष मा छ आ आफ्नै आतंरिक कारन ले गर्दा।

भने पछि सीके राउत ले रोजेको बाटो लंदन को कुनै dead end street त होइन?

तर पार्टी दर्ता गराएर चुनाव लड़े ३ लाख अति धेरै मत हो। मधेस कब्ज़ा गर्ने र देश हल्लाउने किसिमको मत हो। अलग देश एजेंडा भएको पार्टी ले दर्ता गर्न पाउने संविधानले दिएको छैन। तर त्यो नदिने प्रावधान संसोधन गर्ने एजेंडा भएको पार्टी त दर्ता गर्न कसैले रोक्न सक्दैन। पहिला संविधान संसोधन गर्ने, प्रदेश ले अलग देश का लागि जनमत संग्रह गर्न पाउनु पर्ने किसिमले संविधान संसोधन गर्ने अनि बल्ल जनमत संग्रह मा जाने बाटो त उपलब्ध छ।

सीके ले त्यो बाटो रोजेको राम्रो हो। होइन भने एउटा समुचा पीढ़ी लाई नै गुमराह गर्ने खतरा रहन्छ।

कोठली बाहर होइन आफ्नो कोठली भितर मत बटुलेको राम्रो। आखिर लोकतंत्र त स्वीकारेका व्यक्ति हुन सीके।





Saturday, March 25, 2017

प्रचंड को हृदयले पहाड़ी मधेसी समानता मान्दै मान्दैन




यो नेपालको इतिहासमा पहिलो होला। प्रधान मंत्री विदेश जाँदा उप प्रधान मंत्री लाई कायम मुकायम प्रधान मंत्री बनाउने संसदीय लोकतंत्र कै नजिर हो। तर नेपालको माटो सुहाउँदो संसदीय लोकतंत्र मा त्यो लागु हुँदैन। यो Like Father Like Son को अवस्था हो। देशमा बहुदल को पुनर्स्थापना भए पछि संसदमा कांग्रेस को बहुमत हुँदा हुँदै पनि गिरिजाले त्यस संसदीय दलको विश्वास गुमाए पछि विश्व को संसदीय लोकतंत्र को नजिर अनुसार त्यस संसदीय दल ले महेंद्र नारायण निधि लाई चुन्न पाउनु पर्ने थियो। मार्गरेट थ्याचर पछि जोन मेजर त्यसरी प्रधान मंत्री बनेका हुन। तर मधेसी प्रधान मंत्री बन्न बाट रोक्न गिरिजाले देशलाई व्यापक राजनीतिक अस्थिरता तर्फ धकेले। अहिले त्यसै निधि को छोरा को कायम मुकायम प्रधान मंत्री बन्ने अधिकार प्रचंड एक्लै ले ख़ोसेको अवस्था छ। यो नितांत एक व्यक्ति ले लिएको निर्णय हो। गिरिजा र प्रचंड एउटै डयांग का मुला। देश माथि गलत संविधान लादने काम मा सबैभन्दा निर्णायक भुमिका खेलेकै प्रचण्डले। ओली को पुच्छर बनेर। प्रचण्डको इमान साफ छैन। उ आफैले पहाड़ी मधेसी समानता मान्दैन। अरुलाई पहाड़ी मधेसी समानता मनाउने उसको प्रयास नै होइन।

निधि मधेसको मसीहा होइनन। नेपालमा मधेसीले समानता पाउनै सक्दैन भन्ने कुराको उदाहरण मात्र हुन। एउटा सानो उदाहरण। मधेसमा एउटा पीढ़ि छ जो काँग्रेस को पुच्छर समाति रहन चाहन्छ। टोकन मधेसी बन्नु मैं कल्याण देख्छ।

गृह मंत्री निधि ले सी के राउत लाई नेपालमा वाक स्वतंत्रता नरहेको प्रमाण को रूपम विश्व मंच मा राखिदिएका छन।

पहाड़ी मधेसी समानता नमान्ने ओली र एमाले मात्र होइन, काँग्रेस र माओवादी पनि हो, काँग्रेस भित्रको मधेसी पनि हो।

स्थानीय चुनाव केंद्र सरकारले गराउने प्रयास नेपालमा संघीयता माथिको अहिलेसम्मको सबैभन्दा घातक प्रहार हो। संघीयता मा स्थानीय चुनाव गराउने भनेको प्रदेश सरकार ले हो।

संघीयता बिना पहाड़ी मधेसी समानता संभव छैन र संघीयता पहाड़ी समुदाय ले मान्दैन। भने पछि मधेस अलग देशको एजेंडा को सबैभन्दा ठुलो पक्षधर त पहाड़ी समुदाय हो। संघीयता विरोधी भनेको मधेस अलग देश पक्षधर हो। किनभने मधेसी ले समानताभन्दा कम केही पनि मान्दैन।

भारत र चीन दुबै ले नेपाल एक देश रहेको हेर्न चाहेका छन। भने पछि दिल्ली र बेइजिंग दुबैले काठमाण्डु लाई पहाड़ी मधेसी समानता को पक्षमा प्रेशर दिनुपर्यो। दिएको देखिएन।



Friday, February 03, 2017

गोरखा समथर बन्यो, अब काठमाण्डु समथर बन्न चाहन्छ

Temporary Protection Status (TPS), Employment Authorization Document (EAD) For The Messiah

भारत सँग मदत माग्नु। हामीलाई को नागरिक को नागरिक छुट्याउन गार्हो भो। Biometric ID लागु गरे समस्या समाधान हुन्थ्यो। भन्दै। अनि थाहा हुन्छ मधेस मा ५० लाख मानिस यस्ता छन जो सँग न भारत न नेपाल को नागरिकता छ। २१ औं शताब्दी मा त्यस लाई मानव अधिकार हनन भनिन्छ। प्रत्येक मनुष्य कुनै न कुनै देशको नागरिक हुनै पर्छ। राजा जनक का संतति विदेशी। दक्षिण भारत को बाहुन ओली नेपाली?

बोर्डर सरेको हो, मधेसी सरेको होइन। मुग़ल का समयमा मधेस १००% भारत को अंग थियो। सम्हाल्न गार्हो भयो भने फिर्ता देउ भारत लाई। बोर्डर वारिपारि बिहेबारी भएको होइन। राम सीता को विवाह जस्तो हुँदै आएको हो।

तीन तीन मधेसी क्रांति को मैंडेट संघीयता। त्यही मैंडेट को अपमान ले त जन्मायो सीके राउत। समानता मा पनि कोम्प्रोमाईज़ गर्छ कसैले? एक व्यक्ति एक मत मा कटौती हुन्छ?

शहीद दिवस मा लहान मा देखियो। मधेसी मोर्चा को क्रेडिबिलिटी त गायब भैसकेछ मधेस मा। त्यो गायब पारेको काठमाण्डु ले। उल्टे चोर कोतवाल को डांटे?

शांतिपुर्वक जुन सुकै किसिमको राजनीतिक विचार राख्न पाइन्छ। तिमी असहमत हो भने आफ्नो असहमति जाहेर गर। तिम्रो पनि वाक स्वतंत्रता छ। सीके राउत को राजनीति अहिंसाको राजनीति हो। त्यहाँ धर पकड़ गर्ने भनेको मानव अधिकार को हनन हो। नेपाल मा छैन मानव अधिकार र लोकतंत्र।

भुकम्प पीड़ित लाई आएको पहिलो किस्ता को ६०० मिलियन डॉलर शत प्रतिशत चोर्ने हरुले चलाइरहेको देश नेपाल। पाप का घड़ा बहुत पहले भर गया। सदा से भरा हुवा है। संक्रमण काल सकेसम्म लम्ब्याउने अनि त्यस्तै चोरी गर्दै बस्ने रणनीति हो। किताब खुला छ। सारा दुनिया ले देखेको कुरा।

ओली भारतीय। प्रचंड भारतीय। देउबा चोखो भारतीय। बिहारी होइन भारतीय त हो त सबै। बढ़ी खरानी धस्ने जोगी हरु।

हिंदु ले ब्रम्ह भन्छ। यहुदी ले Wisdom --- त्यो ब्रम्ह नै भनेको। त्यही ब्रम्ह को पहिलो मानव अवतार येशु। हामीलाई वेद त ब्रम्ह ले दिएको भन्छ तर त्यही येशु लाई नेपाल छिर्न दिएको छैन। नेपाल मा जे छ त्यो बाहुनवाद होइन। शैतानवाद हो। शैतान का पुजारी बाहुन हरु।

Of ten thousand men, perhaps
one man strives for perfection;
of ten thousand who strive, perhaps
one man knows me in truth. (Geeta 7:3)

In the Bhagvad Gita Lord Krishna describes the path of yoga as the most superior path to God, but he says it is a difficult path, and only "one every 100,000,000" will be able to walk that path to its ultimate goal. So what is the way out for the rest?

Even if you were the most evil
of evildoers, Arjuna,
Wisdom is the boat that would carry you
across the sea of all sin. (Geeta 4:36)

Nothing in the world can purify
as powerfully as Wisdom;
practiced in yoga, you will find
this Wisdom within yourself. (Geeta 4:38)

Wisdom in the Old Testament is the same Wisdom in Geeta, is Jesus in the New Testament. Wisdom is none other than Bramha who emerged out of Vishnu's navel, "begotten, not made." Jesus is not the only path to heaven, there were other paths available before Jesus was even born. Elijah went to heaven alive, did he not? But those paths were extremely difficult and narrow. Ends up Jesus was not only prophesied in the Jewish Bible, but also in the Hindu Geeta. Jesus was prophesied in the Hindu Geeta long before he was prophesied in the Jewish Bible. 5,000 years ago on the battlefield of Kurushetra Lord Krishna, the second human incarnation of the Holy Father, prophesied the coming of the Son Of God, the God for the masses, the much wider, more available bridge to heaven. But Jesus himself said, even that bridge is rather narrow. Most people will not make use of it.




Nepal police arrests Madhes activist C K Raut
Raut has been remanded to judicial custody for 10 days and there are indications that the case against him is likely to be pursued more vigorously this time.
A Ph.D Scholar from MIT, he subsequently worked as a scientist at Raytheon BBN Technologies, Massachusetts. Back home six years ago, he plunged into politics, calling himself a leader in the mould of Mahatma Gandhi and Martin Luther King Jr but his books and political literature spit venom on his rivals and what he calls ‘colonisers’ of Madhes. Raut has been remanded to judicial custody for 10 days and there are indications that the case against him is likely to be pursued more vigorously this time.
Top Madhesi activist arrested in Nepal Court extends Raut's custody by 10 more days
CK Raut arrest: Nepal govt closely watching international community response
Nepal’s government is closely observing the international community’s reaction to the arrest of CK Raut, a ‘free Madhesh’ campaigner, on Thursday. The government wants to make it clear to the international community that Raut’s case is not that of ‘free speech’, it’s more of ‘hate speech’, a Cabinet source told Onlinekhabar...... The Cabinet source said the government is worried that the international community might raise Raut’s issue, and give him ‘prisoner of conscience’ status. He is a secessionist, who is abusing his right to free speech, the source said. “We do not want the West or rights NGOs to make it an issue,” the source said. “We are closely observing the international reaction.” In a recent interview with Onlinekhabar, prominent human rights activist Krishna Pahadi had said: Raut is not a prisoner of conscience. He has called ‘mother’ Nepal a ‘prostitute’. This amounts to hate speech.


सीके राउतका समर्थकहरुद्वारा मधेशभरि प्रदर्शन (फोटोफिचर)
स्वतन्त्र मधेश आन्दोलनः विराटनगर, लाहान र रौतहटबाट दर्जनौं पक्राउ
जयकृष्ण गोइतले भने, ‘डा. राउतलाई बिना शर्त रिहा गर’ (विज्ञप्तिसहित)
इतिहासका निर्माता जनता हुन् । यही २०७३ माघ ५ गते सिरहा जिल्लको लहानमा उमडेको स्वतन्त्रता पक्षधर जनसागरबाट आतंकित नेपाली शासकले आज २०७३ माघ २० गते दिउँसो २.५०मा जनकपुरधाम स्थित आफ्ने निवासबाट ग्रीलढोकाको ताल्चा फुटाएर डा. सी.के.(चन्द्र कान्त) राउतलाई कथित राज्य विप्लव मुद्दाको बहानमा पक्राउ गरेर मधेशीहरुको मधेशमा नै मानवअधिकार हन्न गरेको छ । नेपालीहरुले भारत–नेपाल ‘शांति एवं मैत्री सन्धि १९५० को धारा– ८ को आधारमा भारत अधीनस्त तिस्टादेखि मेचीसम्म र महाकालीदेखि सतलजसम्मको भूभागहरुसहितको‘वृहत्तर(ग्रेटर) नेपाल’कोे मान्यता राख्दा, आवाज उठाउँदा र संगठित अभियान चलाउँदा नेपालको संविधान र कानून सम्मत हुने र सोही सन्धिको धारा– ८ कै आधारमा मधेशीहरुले नेपाल अधीनस्त मेचीदेखि महाकालीसम्मको तराईको सन्दर्भमा इतिहासले गरेका प्रामाणिक आधारमा मान्यता राख्दा र आवाज उठाउँदा नेपालको संविधान र कानून सम्मत नहुने । भारत–नेपाल ‘शांति एवं मैत्री सन्धि १९५० को धारा– ८ को नेपालमा दोहरो मापदण्ड रहेको छ ।
डा.सीके राउत जनकपुरधामबाट पक्राउ
जनकपुरधामस्थित माछा बजार नजिकै डेरा गरी बसेका डा.राउतलाई प्रहरीले दिउँसो दुई बजेर ५० मिनटमा पक्राउ गरेको हो । डा.राउत बस्ने घरको गेटको ताल्चा फुटाएर प्रहरीले पक्राउ गरेको स्थानीयबासीहरुले हुलाकी न्यूजलाई बताएका छन् । स्थानीय व्यक्तिहरुलाई पक्राउ गरेको फोटो खिच्न पनि प्रहरीले रोक लगाएको छ ।
मधुर युएसएद्वारा डा. राउतको रिहाईको माग
मधेश बिद्रोहको दश वर्ष, के पायौं, के गुमायौं ?
आन्दोलनले आज १० वर्ष पूरा गरेको छ। ..... एकल जातीय पहाडी राष्ट्रवाद र मै खाउँ मै लाउँ भन्ने सत्तासिन पहाडी समूहविरुद्ध वर्षौदेखि गुम्सिएको आक्रोशको विष्फोट भयो र मधेसमा विद्रोहको शुरूवात भयो। ..... नेपाली राज्य सत्ताले थेग्नै नसक्ने विद्रोह थियो त्यो। झण्डै ४८ जना मधेसी युवाले त्यो आन्दोलनमा सहादत प्राप्त गरे। झण्डै दुई महिनासम्म चलेको सो आन्दोलनको भार थेग्न नसकेपछि तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाको सरकार मधेसी शक्तिसँग ऐतिहासिक २२ बुँदे सम्झौता गर्न बाध्य भयो। २२ बुँदेले खासगरी मधेस स्वायत्त प्रदेश, संघीयता, समावेशी समानुपातिक राज्य प्रणाली, समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली, मधेसी युवाको सेनामा प्रवेश र बहुभाषिक राज्य प्रणाली हुने सुनिश्चितता प्रदान गर्‍यो। ....... यसपश्चात् शुरू भयो मधेसी दललाई फोड्ने, बद्नाम गर्ने र संविधान सभा–१ लाई जसरी पनि सफल हुन नदिने षड्यन्त्र। यो षड्यन्त्रमा मुलधारका राजनीतिक शक्तिको आडमा देशी विदेशी शक्ति पनि प्रयोग भए। अन्तत: पहिलो संबिधानसभाले संविधान लेख्न सकेन। मुलुक दोस्रो संबिधान सभामा गयो। ...... संविधान सभा–२ को निर्वाचन प्रतिगमनको सुरूवात थियो। यो जालमा फसे मधेसवादी दलहरू। सरकारमा जान देखाएको टुटफुट, सत्ताको लालच आदि कारणले गर्दा संविधानसभा दोस्रो निर्वाचनमा नराम्री पराजय भोगे। त्यसपश्चात् सबै प्रगतिशील एजेण्डाहरु उल्टाउने खेलको सुरूवात भयो। संविधानसभा–१ मा सहमति भइसकेका विषयहरू उल्टाइयो। समानुपातिक समावेशी अन्तरिम संविधानले दिइसकेको अधिकार खोसियो। पाँच जिल्ला मात्र विवादित भएको ठाउँमा जबरजस्ती नवलपरासीदेखि बर्दियासम्मको भागलाई लगेर माथि गाँसियो। प्रदेशका अधिकारहरु कटौती गरेर स्थानीय र संघमा लगियो, बहुभाषिक नीतिलाई अल्मल्याइयो र खसआर्यलाई संवैधानिक समुदायको दर्जासहित विभेदकारी संविधान बनाइयो। मधेसी दलहरू आफ्नै कम्जोरीले चुनाव हारे, तर मारमा मधेसी जनता परे, उनीहरुको हक अधिकार कटौती गरिएको संविधान जारी भयो। ....... सम्पूर्ण विधि विधान र प्रक्रिया छलेर एउटा सिंगो समुदायलाई संविधान निर्माणभन्दा बाहिर राखेर संविधान जारी गरियो। मधेस एक वर्षसम्म आन्दोलित भयो। ........ सदरमुकाममा गरिएका आन्दोलनमा आन्दोलनकारीलाई छाति र टाउको ताकी ताकी गोलि हानियो, र झण्डै चार दर्जनको हत्या भयो। ...... नेपाली राज्यप्रति ‘सेन्स अफ एलिनेशन’ बढेर गएको छ। दुर्भाग्यबस, काठमाडौंले फेरि पनि मधेस बुझ्न ढिलो गरिरहेको छ। खासगरी नेकपा एमालेको पहाडी जनमत एकतृत गर्ने महेन्द्रीय राष्ट्रवादको नाराले अन्ततः मधेसलाई यस्तो कर्नरमा पुर्याउँदैछ जहाँबाट मधेसलाई फर्किन गाह्रो हुन्छ । ....... दश वर्षपश्चात् मधेसको राजनीति फेरि सन् २००७ को पूर्वको अवस्थामा आएर उभिएको छ। त्यस्तो ठाँउमा आएर उभिएको छ, जहाँ अधिकांश मधेसी युवा जमातले अहिलेको नेपाली राज्य संरचनाबाट हामीले केही पाउन सक्दैनौं भने निष्कर्शमा पुग्न थालेका छन्। समाजिक सञ्जालमा गरिएका टिप्पणीमा सिके राउतकै लाइन ठीक छ भन्ने मधेसी युवा जमातको संख्या दिनानुदिन बढ्दै गइरहेको छ। ..... भीम रावल प्रवृति देखेर म डराउँछु। उनी गृहमन्त्री रहेको बेला मधेसमा धेरै युवाहरु प्रहरीसँगको दोहोरो भीडन्तमा मारिएका थिए र ठूलो संख्यामा युवाहरुले हातहतियार खरखजाना मुद्दा खेपेका थिए। अहिले मधेसीहरुले देश टुक्र्याउन थाले, पटनामा बैठक गरे जस्ता भ्रमहरु फैलाएर उनी मधेसीलाई होच्याउने काम गर्दैछन्, आफूलाई मात्र नेपाली राष्ट्रियताको एकल ठेकेदार भएको देखाउन खोज्दैछन्। ....... पहिला न्याय नपाए गोर्खा जानु भन्थे अहिले अन्याय र दण्डहीनता हेर्न नेपाल जानु भन्नुपर्ने भएको छ। अव दमन गर्ने वा सुरक्षाकर्मी परिचालन गरेर मधेशका राजनीतिक मागलाई दमन गर्ने प्रयास पनि गर्नुभयो भने त्यसवाट आउने परिणाम थेग्नै नसक्ने हुन सक्छ। ....... अल्झाउने, बल्झाउने र फकाउने जुनसुकै अस्त्र प्रयोग गरेर मधेसीदललाई त आफ्नो रणनीतिमा सहमत गराउन सकिएला, तर मधेशी जनतालाई अब झुक्याउन सकिन्न। मधेसी जनताको चेतनाको स्तर यतिमाथि उठेको छ उनीहरुलाई झुठा सहमति, आश्वासन र आयोगको ललीपपले झन् चिढायाउने छ। ....... नेपाली कांग्रेसले २००४ को संविधानमा संशोधन मात्र खोजेको भए राणाविरुद्धको प्रजातान्त्रिक आन्दोलन हुने थिएन। कांग्रेस र कम्युनिष्टले पंचायती संविधानमा संशोधन खोजेको भए वहुदलीय व्यवस्था आउने थिएन। माओवादीले २०४७ सालको संविधानमा संशोधन खोजेको भए, त्यसमा सुधार आउथ्यो होला, तर संवैधानिक राजतन्त्र कायम रहन्थ्यो। संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र आउँदैनथ्यो होला। ...... तपाईहरुले संशोधनलाई इन्कार गरिरहनुभयो भने, एक दिन मधेसले पनि भन्नेछ, हामीलाई पनि संशोधन चाहिन्न, यो संविधान नै चाहिन्न। त्यसपछि के हुन्छ? त्यसपछि आउने असन्तुष्टिको ज्वारभाटाले संविधान मात्र होइन धेरै कुरा फेर्छ। संशोधन अस्वीकार गरेर एमालेले खोजेको त्यही हो ?


Monday, December 21, 2015

सीके



डा. सी. के. राउतको पक्षमा मधेशमा जनसागर उर्लियो
मधेशमाथि लादिएको उपनिवेश र मधेशीहरूमाथि हुँदै आएको विभेद र दमनको जागरुकता अभियानमा

नवलपरासि को परासि बजारमा शुक्रबार १२००० भन्दा बढी समर्थकहरूबिच डा. सी. के. राउतले जनसम्बोधन गरेका छन् ।

मधेशी एकता समाज र स्वतन्त्र मधेश गठबन्धन नवलपरासीको संयोजकत्वमा गरिएको आमसभामा प्रमुख अतिथि डा. राउत, बिशेस अतिथि केन्द्रिय उपाध्यक्ष कैलाश महतो, केन्द्रिय प्रवक्ता अब्दुल खान, बालगोबिन्द चोधरी, जे.पी. यादव, दिपेन्द्र चोबे, चन्दन सिंह, सुरेश यादव लगायतका वक्ताहरूले मधेशको गौरवशाली इतिहासदेखि नेपाली औपनिवेशिक शासन, मधेश र मधेशी प्रतिको अन्याय विषयमा मन्तव्य राखेका थिए भने आमसभाको अध्यक्षता मधेशी एकता समाजका मदन यादवले गरेका थिए ।..... डा. राउतले मधेशीहरु सदियोदेखि उपेक्षित रहेको भन्दै नेपालि साम्राज्यले गरेको भेदभाव विरुद्ध एकजुट भई धैर्य र साहसका साथ शान्तिपूर्ण तरीकाले लडाई लडनुपर्ने बतउनुभयो । मेडिया बाट समेत उपेक्षित रहेको देखिएको उक्त सभामा नेपालि कुनै पनि मेडियाले मधेशका समाचार प्रकाशन तथा प्रशारण नगरेकोले मधेश अलग देश नै भएको स्वत: भान हुने अधिकांस वक्ताहरुले बताएका थिए । त्यस्तै कार्यक्रमका अध्यक्षता गरेका मदन यादवले “राज्यले बिभेद गरे छुटीन्न पाउने अधिकार” सहितको संविधान जारि नगरे आफूहरु महाआन्दोलनमा जाने बताउँदै अबको महाआन्दोलनले मधेश स्वराज स्थापित गरेरै छाड्ने दृढता व्यक्त गरे ।


Sunday, November 22, 2015

सप्तरी मा गरिएको युद्ध घोषणा एउटा निर्णायक मोड़ हो

नाकाबंदी ले मत्थर पारेको फ़ासिस्ट दमन र हत्या श्रृंखला फेरि शुरू गरिएको छ। तीन बाहुन दल लाई विभेदकारी संविधान लेख्न केही गार्हो परेन। अहिले मधेस आंदोलन को माग सम्बोधन गर्न एकले अर्का लाई दोष दिने नौटंकी गर्दैछन्।

यो आंदोलन असीमित समय का लागि होइन र हुन सक्दैन। सोशल मीडिया मा र प्रवास मा देख्न सकिन्छ खस समुदाय को नस्लवादी सोंच जताततै छताछुल्ल छ। यो एक हुनुपर्ने देश नै होइन भन्ने सन्देश प्रवाहित हुँदैछ। मैले आफ्नै चिनजान का मानिस बीच पनि कोही एक जना पनि अपवाद देख्न सकिरहेको छैन। ध्रुवीकरण पुर्ण छ।

मोदीले इंदिरा गांधी को दुर्गा रूप धारण गर्नुपर्ने समय आउन लाग्यो। यदि देश एक बाट दुई हुन्छ भने सकेसम्म कम ज्यु ज्यान को क्षति हुने गरी कसरी नया मधेस देश पैदा गर्ने --- त्यस तर्फ सोंचने बेला आउन लाग्यो। क्षेत्रीय शक्ति दिल्ली हो। भारतीय हो भनेरै नेपालमा मधेसी लाई हेला गर्ने गरिएको छ। त्यो दिल्लीको चासो को विषय हुन जान्छ।

हामी जस्ता देश बाट टाढा सुरक्षित ठाउँ मा बसेका ले कतिन्जेल सम्म सड़क का आंदोलनकारी लाई आहुति दिइ राख भनिराख्ने? एउटा विन्दु बाट उता त्यो एउटा स्वार्थी सोंच जस्तो देखिन लाग्छ। This can not go for too much longer. A time to make a firm decision will soon come.

मधेस भुगोल हो। मधेस देशले त्यो भुगोल क्लेम गर्छ। त्यहाँ बसेका नेपाली भाषी ले एक व्यक्ति एक मत पाउने हुन्छ। संपत्ति सुरक्षित रहन्छ। नेपाल ले १० वर्ष पछि गर्छु भनेको भारत सँग को आर्थिक एकीकरण मधेस ले जन्म साथ गर्छ। मौद्रिक एकीकरण हुन्छ। बरु भुटान ले जस्तो सुरक्षा भारत लाई नै दिन सकिन्छ। जन्म का समय मा देशको उत्तरी सीमा को क्लेम र सुरक्षा भारतीय सेनाले गर्नु उत्तम हुन्छ। नेपाल का सुरक्षाकर्मी लाई वापस आफ्नो देश जान दिने व्यवस्था मिलाउने काम पनि भारतीय सेनाले गर्नु उत्तम हुन्छ।

देशमा सरकारी कामकाजको भाषा हिंदी हुन्छ। संयुक्त राष्ट्र संघ  छैठौ भाषा बनाउनु पर्छ।

मानव अधिकार, एक व्यक्ति एक मत, समानता, न्याय ---- यसका लागि दुई त के देशलाई हजार टुकड़ा गरिन्छ। मधेस पहिला मुग़ल साम्राज्य को अंग नै त थियो। कति समय पो बित्यो र? ब्रिटिश गयो। उसको सीमाना पनि जान्छ अब।

बरु तिम्रो देश को नाम नै खसान राख। नेपाल भन्दा confusion भो। एक सुझाव।










Sunday, November 08, 2015

In The News (25)

Few achievements of this visit:•First time in the history, the issues of discrimination and human rights violations in...

Posted by Dipendra Jha on Sunday, November 8, 2015

रोष्टम घेरेर पहिला पनि कम क्षतिमा धैरै कुराको प्राप्त गर्न सकिन्थो । लोकतन्त्रमा सँसद पनि लडाईको एक मंच हो । सदन र सडक द...

Posted by Dipendra Jha on Sunday, November 8, 2015

आज २०७२ कार्तिक २२ । जनकपुर मै आन्दोलनकारीयों ने सांस्कृतिक झलक सहित बिरोध प्रदर्शन किया ।

Posted by Brikhesh Chandra Lal on Sunday, November 8, 2015

तमरा अभियानको पोखरीया सभाका केही दृश्यहरु:

Posted by Jay Prakash Gupta on Sunday, November 8, 2015

हल्का, हल्का मात्रै भएपनि मुस्कुराउन पाइन्छ कि ठुलदाई ? हल्का, हल्का ?+++One is allowed a halka smile, maybe ?

Posted by Kanak Mani Dixit on Sunday, November 8, 2015

आज आइतवार माधव नेपालको निर्वाचन छेत्र गौर्, रौतहट मा मुसलामानहरुको बिरोध जुलुसमा दुइ लाख भन्दा बढीको सहभागइता । कहाँ छन पत्रकारहरु ?

Posted by Mahesh Yadav Adhikari on Sunday, November 8, 2015

दंगाग्रस्त क्षेत्र उल्लंघन गर्दै सप्तरीमा प्रदर्शन ....आज सप्तरीको रूपनीमा उखान तुक्के सरकारद्वारा घोषित दंगाग्रस्त क्...

Posted by Upendra Mahato on Sunday, November 8, 2015

बिहार विधान सभा चुनाव को नतिजा काठमाडौँ को मिडिया ले यसरि अपडेट गर्दै छन् कि मानौं नेपाल भारतको एउटा प्रान्त हो.

Posted by Subhash Chandra Shah on Saturday, November 7, 2015

आज संसद में मधेशी दलों के सांसदों ने संसद की कारबाही चलने नहीं दी । देखें उनका बिरोध

Posted by Brikhesh Chandra Lal on Sunday, November 8, 2015

पत्रकार महासङ्ह को अगुवाइ मा सबै खाले सन्चार अगुवा हरु मधेश जानु पर्ने हो । सबै खाले आन्दोलन कर्मी सँग मिलेर , जनता सँग सोधेर निस्कर्ष निकालौ । सबै लाई दवाब दिउ र देश बचाउ ।

Posted by Rajesh Ahiraj on Saturday, November 7, 2015

Instead of blowing the hollow trumpet of 'nationalism', leaders need to reach out to Madheshis NOW and end the suffering ppl facing.

Posted by Kosmos Biswokarma on Saturday, November 7, 2015

उत्साह मे कोई कमी नही हैनाकाबन्दी अभी थमी नही है। अस्वस्थ होने के वाबजुद आन्दोलनकारी के मनोबल बढ़ाने के लिए सदभावना प...

Posted by Upendra Mahato on Sunday, November 8, 2015

खाने लिए अन्न नहीं पीने के लिए पानी नहीं और लड़ाईं के लिए बोलते हो। पतन तो निश्चित है मूर्ख!!!!

Posted by Manohar Sah on Sunday, November 8, 2015

Urgent appeal to youth organisations, youth clubs, clubs in schools and colleges:Movement: I love Nepal; because I...

Posted by Santosh Shah on Sunday, November 8, 2015
'भारतले मधेसीको मन जित्दा चीनले नेपालीको मन जित्यो'

भारतीय टीभी भन्छ–भारतकै गल्तीले नेपालसँगको सम्बन्ध तार टुट्न लाग्यो । ‘सन् १९६० देखि नेपाललाई आफ्नो तर्फ खिच्न चाहिरहेको चीन त्यो उपलब्धी नजिक पुगेको देखिँदैछ’, आजतक भन्छ, ‘अर्कातिर चीनको यो उपलब्धी भारतका लागि खतराको घण्टी बन्दैछ ।’ (भिडियो) http://goo.gl/QnT3N4

Posted by Annapurna Post on Friday, November 6, 2015

बिशाल बिरोध प्रदर्शन ....रौतहट, गौरमा मुस्लिम समुदायद्वारा बिशाल बिरोध प्रदर्शन

Posted by Upendra Mahato on Sunday, November 8, 2015

नरेन्द्र मोदी र अमित शाहलाई बिहारका जनताले ल्वाप्पा ख्व्वाये नरेन्द्र मोदीको घमण्डलाई ठुलो ठेस लागेको छ। उनि सत्ताको ...

Posted by Rudra Pandey, PhD on Sunday, November 8, 2015

BJP leads Simanchal and Mithilanchal.

Posted by Subhash Chandra Shah on Saturday, November 7, 2015

These include citizenship & transitional justice. Thank you to everyone who's helping Nepal become democratic.

Posted by Manjushree Thapa on Saturday, November 7, 2015

ग़ज़ब छ हरेक दोष छिमेकि लाई !!! ६० जाना मधेसी लाई किन गोली ठोक़या? के त्यों खेल थियो या त्यों पनि छिमेकि नै?

Posted by Manohar Sah on Sunday, November 8, 2015

भोलीदेखि जनकपुर खुल्लाकात्तिक २२ गतेखि मंसिर १ गतसम्म बजार र वित्तिय संस्था खुल्ला

Posted by C.k. Sah on Saturday, November 7, 2015

IGP लाई हेप्न कसले सक्छ? तर IGP नेवार भएपछि हेपिँदो रहेछ. शसस्त्रका आइजिपी कोष राज वन्त लाई उनकै कनिस्ट अधिकारी ले हेप...

Posted by Subhash Chandra Shah on Saturday, November 7, 2015

दुइ जना दैतेहरुले गर्दा यति दुःख छ कि र पनि काठमाण्डौका नेवारहरु घाँस खाएर नै बाँचेका छन।यि दैते केपि र प्रचण्डेको खोकाइ...

Posted by Narendra Yonjan Tamang on Saturday, November 7, 2015


प्रधानमन्त्रीले सचिवहरुलाई भने, ‘नाकाबन्दी खुल्ने संकेत आयो’
सरकारी तयारी व्यवस्थित बनाउन निर्देशन
एक/दुई दिनमै आपूर्ति सहज हुन्छ : भारतीय राजदूत
भारतले आपूर्ति सहज गराओस् : पौडेल
संसद फर्केपछि मधेसी मोर्चा अब के गर्ला ?
कांग्रेसले सहयोग गर्ने अपेक्षा
सरकार–मधेसी मोर्चा वार्ता भोलि
सीमांकन हेरफेरसम्बन्धी मोर्चाको मागमा सकारात्मक हुँदै कांग्रेसलगायत दलसँग शीर्ष तहमा छलफल गर्ने सहमतिपछि छुटेका नेताहरु भोलिपल्ट १६ गते वीरगन्जको तनावपछि संवादहीन थिए ।


सप्तरीमा विशाल मशाल जुलुस प्रदर्शन
सरकार वार्ताबाट भाग्दैछ, हामी तयार छौं : फोरम
एमालेको प्रशिक्षणमा जय मधेसको नारा लागेपछि…
नाकावन्दी जारी रहे भारतविरुद्ध लड्न तयार हुनुपर्छ : गगन थापा
ओलीको बोलीमात्रै चल्यो, देश चलेन !
मधेसवादी दल र थारुको माग जायज छ , यथाशिघ्र संबोधन गर ः उपराष्ट्रपति पुन
प्रचण्डबारे बाबुराम भट्टराईको एउटा लेख –‘प्रचण्ड– सरल, संवेदनशील, मिलनसार र बहिर्मुखी’
Troubled transition
As Kathmandu hardens its stand against Madhesis and Delhi, protests threaten Nepal's nascent democracy.
Jai Madhes!....... In the dead of night with only the stars for company, that slogan is a greeting on the mobile phone on the Bhittamorh-Janakpur open border between India and Nepal. By the time you reach Birgunj further west, the catchphrase has been transformed into a war cry of scrawny young men fighting a pitched battle with stones against Nepal's armed police, or simply squatting and protesting with raised fists on the Friendship Bridge that connects with Raxaul in Bihar......... Jai Madhes is a slogan strung along the 1,800 km length of Nepal's underbelly, the Terai, giving fair warning to the country's newly elected prime minister, K.P. Oli, that a Molotov cocktail of unmet demands and ethnic discrimination is nigh.......

the truth dawned on the Terai: their protest had entered its 80th day and Kathmandu seemed determined to break it up.

..... Sanjay Yadav, an Indian trucker waiting to cross back, was a few feet away from the incident. "The boy was not a protestor. He was just walking towards the bridge when

this Nepali policeman simply pulled him and shot him at point-blank range

," Yadav says. ........ By dusk, Prime Minister Narendra Modi had called Oli, demanding an inquiry into Ram's death. Within 24 hours, Oli was warning India to mind its own business, telling a public gathering that India was meddling in Nepal's "internal affairs" and "propping up" Madhesi parties. .......... "India wants a resolution of all Nepal's internal problems through dialogue and mutual consultation. Nepal should stop blaming India because she herself is responsible for her suffering," Anju Ranjan, India's consul-general in Birgunj, told india today. ....... The irony is that the last time India had intervened in Nepal's internal affairs was in 2006, when New Delhi supported Nepal's democratic parties, including Oli's Communist Party of Nepal-UML faction, to overthrow the monarchy. In the 19-day "jan andolan", or people's revolution, that ensued, India peremptorily told then King Gyanendra that it had no option but to relinquish his throne and pave the way for a republican Nepal.

Oli had then cheered from the sidelines.

....... Kathmandu's elite, both inside and outside the government, seem to be supporting the recently passed Constitution that discriminates against the people of the "Madhes". .......... the Madhesis also decry the lack of affirmative act-ion, arguing that the police or the government bureaucracy are dominated by the "hill upper castes", the Brahmins and the Chhetris, while the Madhesis occupy 1-2 per cent of jobs in these sectors. ...... Upendra Yadav, chairman of the Madhesi Jana Adhikar Forum, says, "The Pahar (the hill region) has internally colonised the Terai. It is hardly better than what the monarchs once did, or even before them, the East India Company." ....... Yadav is referring to the 1816 Treaty of Sugauli, according to which Nepal was deliberately partitioned by the East India Company and forced to part with several of its fertile lowlands. Some parts were later returned to Nepal in 1860 in gratitude to the Gorkhas for helping suppress India's first war of independence in 1857. But as rulers rose and fell, and with them lands changed possession, the "roti-beti" relationship between the people of the Madhes and Mithilanchal remained unchanged. .........

Nepal's new Constitution has now made sweeping changes to this age-old custom between the two regions, insisting that Indian women marrying into the Madhes will be treated on par with other foreigners. Earlier, Indian women marrying Madhesi men could relinquish Indian citizenship and take their husband's citizenship along with jobs in the country. Popular support to the political campaign is primarily based on the destruction of this ancient tie. Nearly 75 per cent of the Madhes has relatives in Bihar and Uttar Pradesh, says Naresh Prasad Singh, president of the Janakpur Red Cross, whose wife is from Sitamarhi.

........ the earthquake in April is said to have knocked Rs 60,000 crore off the economy. The ongoing protest is sure to break its back. ........ "The Terai is the backbone of Nepal's economy. About 77 per cent of its industry is based here. Suffering a huge economic setback, it will take decades for Nepal to get back on its feet," says Shah. With schools shut across the Terai, Arun Kumar Karn, a science teacher at Janakpur's Sankat Mochan School, is a worried man. "Matric exams are supposed to take place soon. We hope our children won't lose a year," Karn said. ......... An infuriated Oli ordered a global tender to supply petrol to Nepal, in an effort to break what he believes is an "India-sponsored" blockade in Birgunj.

Several Chinese companies applied but their quotes turned out to be more than double of what Indian companies quoted.

China has since given a grant of 1,000 metric tonnes of petrol but that is expected to last only a few days. ........ "We have family ties with India, doesn't the Pahar understand that? The government is showing its true anti-Indian feelings by turning to China, but we understand the game Oli is playing," protestors at Birgunj said. .......

Beijing is also keenly aware that it cannot over-reach itself in Nepal and certainly not replace India in the Terai.

An unspoken understanding between Delhi and Beijing about India's geographical, emotional, political and familial ties with Nepal means that Beijing is unlikely to do anything that disturbs this primary relationship between India and Nepal. ........ Rajendra Mahato, president of Nepal Sadbhavana Party, added, "The Jai Madhes movement is akin to the Jai Bangla movement that Bangladeshis adopted in 1971, as it separated from Pakistan. If Kathmandu isn't careful, the Madhes could be headed that way." ....... Yadav pointed out that India should "definitely support our movement as we are people of Indian origin, and we are being beaten up everyday. Otherwise, what is the point of India saying that it is a strong regional power?" ...... The easy way out would be for Kathmandu to recognise that the Madhesis are being treated unequally and it is time to redress their problems, both by amending the Constitution and starting talks to ameliorate their condition. Allowing the Terai to burn much longer is a frightening thought that all sensible heads in Kathmandu and the Madhes must immediately dismiss.

Thursday, November 05, 2015

The Endgame: Scenarios

अहिलेको अवस्था कहाँ गएर टुङ्गिन्छ त?

  • अहिले केही समय Resolution भन्दा पनि Dysfunction कै संभावना बढ़ी छ। झनै ध्रुवीकरण बढ्ने। बाजार अभाव झन झन बढ्ने। निकट भविष्यमा यस्तै हुने देखिन्छ। 
  • प्रहरी, सेना, चीन ले ओली सरकार लाई मदत गर्न सक्ने अवस्था छैन। र ओली ले आफुलाई एउटा यस्तो कुना मा पुर्याएका छन जहाँ बाट सम्मानजनक अवतरण को संभावना अत्यंत न्युन छ। मधेसी को माग पुरा गरेर संविधान संसोधन गर्ने बाटो ओली ले लगभग बंद गरेका छन। 
  • यस्तो अवस्थामा middle ground खोज्ने प्रयास मा लागेका बाबुराम भट्टराई को अवस्था कमजोर नै रहन्छ। किनभने अहिले को वातावरण मा दुई मध्ये एक ध्रुव समात्नु नै सजिलो हुन्छ। मध्यस्थता गर्ने प्रयास गार्हो हुन्छ। दुबै पक्षले खासै रुचाउँदैनन्। 
  • दुई पक्ष मध्ये एक हार्नु पर्ने हुन्छ। त्यो हारने पक्ष मधेस आंदोलन हुने संभावना छैन। जनता हार्दैन, जहिले पनि अन्त्य मा शासक नै हार्छ। उही हो, देशलाई कम क्षति गरेर हार्छ शासक कि बढ़ी क्षति गरेर। हिसाब त्यति को मात्र हो। 
  • तेल र ग्यास को अभाव खप्न नसकेर काठमाण्डु का जनता १-२ लाखले सिंह दरबार र बालुवाटार घेरे पनि समाधान निस्कने हुन्छ। त्यो संभावना पनि छ। त्यो स्वतःस्फूर्त हुन सक्छ। 
  • दुबै पक्ष जित्ने एक मात्र बाटो हो देश टुक्रिने। यो political paralysis जति लम्बिन्छ देश टुक्रिने संभावना त्यति नै बढेर जान्छ। There is a very real possibility the country could split into two. नया साल २०१६ ले मधेस नया देश दिन सक्छ। 



यदि कुरा बढ्दै गएर मधेस देश सम्म पुगेछ भने मोदी सरकार ले सक्रिय रोल खेल्नुपर्ने हुन्छ। मधेस को सीमाना त्यही हो जुन अस्ति अनिल झा ले कमल थापा लाई पेश गरे। भारतीय सेना त्यहाँ सम्म स्पीड मा पुग्नु पर्ने हुन्छ। मधेस अलग देशको घोषणा गर्ने वीरगंज मा, भारत ले तुरुन्त मान्यता दिने, अनि भारतीय सेना मधेस को उत्तरी सीमाना सम्म पुग्ने। That would be the least bloody way to do it. मधेस अलग देश को पहिलो कदम भारत सँग आर्थिक एकीकरण हुनुपर्छ। मुद्रा एउटै हुन्छ। अंतरिम सरकार बन्छ, अंतरिम संविधान को घोषणा हुन्छ, एक वर्ष भित्र संविधान सभा को चुनाव हुन्छ। नेपाल सँग द्वैध नागरिकता को संधि हुन्छ। नेपाल ले राजदुत आदान प्रदान गरे पछि उत्तरी सीमाना को नाकाबंदी हट्छ। 

Saturday, September 19, 2015

In The News (97)

विशेष रिपोर्ट : कसरी बन्यो संविधान ?
एमाले अध्यक्ष केपी ओली र एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल व्यक्तिगत तहमा गालीगलौजमा समेत उत्रिए । त्यही विरोधको शृङखलामा एमाओवादी मोर्चाले चैत २४ देखि २६ सम्मका लागि तीनदिने आमहडताल घोषणा गरेको थियो । हडताल सफल नभएपछि एमाओवादी मोर्चा एक दिनमै फिर्ता लिन बाध्य भयो । आन्दोलन पनि नचर्किने, संविधानसभा पनि दुई तिहाइ बहुमतको दिशामा अघि बढ्ने देखेपछि एमाओवादी र मधेसी दलहरूले संवादबाटै अघि बढ्ने नीति लिए । ....... ‘ओलीलाई दाहाल उग्रवादी हुन्, यिनले हिंसा त्याग्दैनन्, लोकतन्त्रको बाटोमा आउँदैनन् भन्ने आशंका थियो भने दाहाललाई ओली यथास्थितिवादी, अग्रगामी परिवर्तन नरुचाउने नेता हुन् भन्ने भ्रम थियो’, दुई नेताबीच सम्बन्ध सुधार्ने सूत्रधार मध्येका एक नेताले भने, ‘पटक—पटकको भेटले एक अर्काप्रतिका भ्रम समाप्त भए र मिलेर जाने वातावरण बन्यो ।’ .....

वैशाख १२ गते गएको महाभूकम्पले सबै दललाई एक ठाउँमा ल्याइदियो ।

...... १६ बँुदे सहमतिले संविधान निर्माणको आधार तयार गरेसंँगै एमाओवादीको मधेसीसंँगको मोर्चाबन्दी टुट्यो । ..... १६ बुँदे सहमतिमा सीमांकन पछि टुंग्याउने, शासकीय स्वरूपमा एमाओवादीले फरक मत राखेर जाने लगायतका कुरा थिए ।
अन्तर्राष्ट्रिय अदालतमा जान्छौं: जेपी गुप्ता



दीपावली र नाचगान जरुरी छैन: बाबुराम
बाबुराम भट्टराईले मधेसी, थारु, जनजाति लगायतका असन्तुष्ट पक्षको माग सम्बोधन नगरी संविधान आएकोमा नाचगान र दीपावली मनाइहाल्नु नपर्ने तर्क गरेका छन् । संविधान आएकोमा मुलभूत रुपमा खुसी रहे पनि दिपावली नै गर्नुपर्ने अवस्था नरहेको बताए । ..... संविधान जारी भएपछि सर्वदलीय सरकार बाहेक बहुमतीय सरकारमा आफू सामेल नहुने उनले बताए । ..... संविधान निर्माण सकिएकोले मुलुक अब नवनिर्माण र पुनर्निर्माणमा जुट्नुपर्ने उनले बताए ।
लचकता र परिपक्वता देखाएर दिगो संविधान जारी गर्नुहो्स: एस जयशंकर
संविधान च्यात्छौं र जलाउछौं : देव गुरुङ
संघीयताको मोडेल पाँच विकास क्षेत्र भन्दा फरक नभएको जिकिर गरे । ...... तीन दलले बहुमतका आधारमा केही सम्पादनसहितको २०४७ सालकै संविधान जारी गरेको उनले बताए । उनले भने ‘एक दिन जनताले बुझ्ने छन् र आफैं अर्काे संविधान निर्माणमा लाग्नेछन, तर समय पर्खनु पर्छ ।’
छिमेकीको सुझाव मान्नैपर्छ भन्ने छैन् : उपप्रधानमन्त्री सिंह



सुबास नेम्वाङ : संविधानको मियो
नेपालको संविधानको परिमार्जित विधेयकका धाराहरू र त्यसमा परेका संशोधनहरू प्रक्रियाबाट टुंगो लगाउन १६ घन्टा ४० मिनेट बैठक चलिरह्यो । ...... उनले मानवीय कारण धेरैपटक बैठकमा ‘ब्रेक’ लगाउन नदिन ‘खानपिन शैली’ बदले । भन्छन्, ‘बैठक रोक्न नदिन मैले खानपिन शैली पनि त्यसैअनुरूप ढाले । त्यही कारणले बैठक लामो समयसम्म नियमित रहन पुग्यो ।’ ...... ‘संविधान नबन्नु भनेको अँध्यारो सुरुङभित्र प्रवेश गर्नु हो । त्यसबाट उत्पन्न हुने अराजकता र अन्योल नेताहरूले चिर्न सक्दैनन् र सुरुङबाट बाहिर निस्कन कठिन हुनेछ ।’ संविधान नबनेपछि मुलुकले दोस्रो संविधानसभाका चुनावका निम्ति ठूलो धनराशि खर्च गर्नुपर्‍यो भने समयको बर्बादीको कुनै हिसाब नै छैन । ......

संविधान बनेको छ, त्यसपछि उत्पन्न चरम आनन्दलाई शब्दले वर्णन गर्न सक्दिनँ ।’

...... संविधानको घोषणापछि राष्ट्रपति कांग्रेसको भागमा, एमालेलाई प्रधानमन्त्री, एमाओवादीको भागमा सभामुख परेको हल्का टिप्पणी आइरहेका छन् । ..... उनले राजनीति, अध्यापन र कानुन व्यवसायको यात्रालाई सँगसँगै अघि बढाउँदै आएका हुन्– २०२८ देखि । नेम्वाङका कुल–कुटुम्ब नै खानदानी कांग्रेस हुँदाहुँदै पनि उनी विद्यार्थीकालमै कम्युनिस्टसँग आबद्ध हुन पुगे । ........ २०४८ मा राष्ट्रियसभाको सांसद मात्र हुँदाका बखत भने उनले कानुन व्यवसाय पनि सँगै अघि बढाए । उनी राजनीति र पेसालाई सँगसँगै अघि बढाउनसके मात्र ‘शुद्धीकरण’ हुने विश्वास राख्छन् । भन्छन्, ‘म राजनीतिक मानिस हुँ । तर राजनीतिलाई पेसा बनाउनु हुन्न भन्ने मान्यता राख्छु । राजनीतिलाई पेसा बनाउने होडकै कारण विकृति सिर्जना भएको हो ।’ ...... २०५१ मा एमालेको नौमहिने सरकारमा मन्त्री बन्न पुगे र कानुन व्यवसायबाट बाहिरिए । २०५६ को आमनिर्वाचनमा प्रतिनिधिसभा सदस्य भएपछि त्यो पेसालाई निरन्तरता दिन नैतिकताले मिलेन । ...... लोकतन्त्र बहालीसँगै २०६३ वैशाखमा पुन:स्थापित प्रतिनिधिसभाको सभामुख बनेपछि कानुन व्यवसायबाट विदा लिएका थिए । ..... जब बिनासंविधान पहिलो संविधानसभा अवसान हुन पुग्यो, पीडाबोधसहित पायोनियर ल फर्ममा फर्केका थिए । ...... एकजना सभासद बखेडा झिक्न खोज्दै थिए । .... उनले ती माननीयलाई जवाफ फर्काए, ‘माननीयज्यूलाई नियमावलीका दफा खोज्न म सहयोग गरिदिउँm ।’ त्यसपछि ती सभासद अन्योलमा परे । ....... प्रतिवाद गर्दाका बखत उनको शब्दावली हुने गर्छ, ‘तपाईंको आरोपलाई म विनम्रतापूर्वक अस्वीकार गर्छु ।’ ..... त्यसो त अघिल्लो कार्यकालमा उनको त्यो ‘नचिढ्याउने शैली’ पनि संविधान नबन्नुको कारक ठान्नेहरू पनि कम थिएनन् । ..... संविधान पारित भएपछि खुसीको संख्या अधिक भए जस्तै खुला स्वरमा देखिएको ‘असन्तुष्टि’ पनि न्यूनीकरण आएको छैन । फेरि संविधानसँगै आकांक्षा तीव्र स्तरमा बढेको छ । .... संविधान निर्माणमा जस्तो कठिनाइ आइपर्‍यो, कार्यान्वयनमा उत्तिकै चुनौती भएको धारणा राख्छन् नेम्वाङ पनि ।


दिन त आयो, तर कसको ?

आफूमाथि बलात् धोखा थोपरिएको कष्टकर क्षणमा कसरी आनन्दित भएर दीप प्रज्ज्वलन गर्न सकिन्छ र ?

...... जीवन भन्नु नै संघर्ष र प्रतीक्षा रहेछ । जीवनमा न कहिल्यै संघर्षको अन्त्य हुन्छ, नत प्रतीक्षाको । ..... सात सालदेखि झन्डै पौने शताब्दी लडिएछ । पहिले पुँजीवादी संसदीय प्रजातन्त्र ल्याइयो र खुनी राजतन्त्रले त्यसलाई खाइदियो । राजतन्त्रको क्रूर चरित्रलाई किञ्चित् मलुवा बनाउँदै फेरि उही बासी संसदीय प्रजातन्त्र आयो । आउँदा—नआउँदै त्यो भ्रष्ट भयो र सशस्त्र विद्रोह जन्मियो । यो विद्रोहको आँधीले वंशतन्त्र र पितृतन्त्रका वैचारिक, संस्थागत र सांस्कृतिक जराहरूलाई हल्लायो । बन्दुकमाथि एकाधिकार कायम गरी उन्मत्त भएको सत्तालाई यो विद्रोहले बन्दुकैले ध्वाँस दियो । बलिदानी विद्रोहमा लाम लागेका नेपालको सामाजिक मानचित्रभरिका बहुविध उत्पीडितहरूका मुख खुले । आँखा खुले । कान खुले । र मस्तिष्कका द्वारहरू खुले । विद्रोहको पृष्ठभूमिमा जर्जर वंशतन्त्रको अवसानको उद्घोष गर्दै दरबार हत्याकाण्ड भयो । त्यस हत्याकाण्डको रक्तकुण्डपछि अर्का राजा प्रकट भए पनि राजतन्त्र टिकेन । .......

गोरु बूढो भएपछि भीर खोज्छ, मान्छे बूढो भएपछि जोरी खोज्छ । संस्थाको चरित्र पनि मान्छेको जस्तै रहेछ क्यार ।

...... तर चिताएको एउटा थियो, भइदियो अर्कै कुरो । संविधानसभामाथि उनै मुठ्ठीभर गहुँगोरा जुँगामुठे असल मुखिया र दह्रा ठकुरीहरूको बर्चस्व कायम भयो । उत्पीडित समुदायहरूका प्रतिनिधिहरू त केवल निरीह दर्शक र ल्याप्चे सहीका अधिकारी बने । ....... जनजीवनको त्यो कष्टकर घडीमा हाम्रा मान्यवर मुखिया र ठकुरीहरूले मौका छोपे । तिनले संविधान लेख्ने फास्ट ट्र्याक रोजे । क्रान्तिका नायकहरू विस्मयकारी ढङ्गले प्रतिक्रान्तिका खलनायकको हेरिनसक्नु औतारमा प्रकट भए र ती छलकारी फास्ट ट्र्याकका जण्ड सहयात्री बने । अन्तरिम संविधानमा हिजो आफैँले बनाएका मान्यताहरू च्यातिए, विधिहरू भत्काइए, नीतिहरूको चीरहरण भयो ।

केही सनातनी बलशालीहरूले रकमी लेखनदासहरूको सहायताले कतै गोप्य खोपीमा बसेर संविधानको खेस्रा कोरे ।

त्यो खेस्रामाथि न सभासदहरूले ठन्डा दिमागले राय प्रकट गर्ने समय र अनुकूल वातावरण पाए, नत वयष्क नागरिकहरूले कुरा बुझेर सुझाव दिन पाए । फास्ट ट्रयाकको यात्रालाई यति वेगवान बनाइयो, मानौँ त्यसको गति मन्द हुँदा सृष्टिमा नै पहिरो जान्छ । हो, संविधान यसरी नै बन्यो । जे बन्यो, आखिर त्यो के बन्यो ? मान्यवर, त्यो एक प्रकारको ऊँट बन्यो । ........ महिलाको भाग्यको विकृत चित्र कोरियो, दलितको भाग्यमाथि क्रूर खेलवाड गरियो । त्यसमा थारुलाई बिर्सिइयो, मुस्लिम, मधेसी र जनजातिलाई एक पित्को भाउ दिइएन । वास्तवमा

यो संविधान भान्सेले भतेरजति आफैँ ग्रहण गरेर भोकाहरूका लागि केही बाँकी नरहे जस्तै हुनगयो ।

....... आजका ‘लोकतान्त्रिक’ शासकहरूको यो क्रूरताले हिजोका तानाशाह ज्ञानेन्द्रलाई पो उदार देखाइदियो । ...... यस्तो लाग्यो, मानौँ नेपालभित्र प्रस्ट दुईवटा नेपाल छन् । एउटा सिंहदरबारको मूल्यवान नेपाल, अर्को मधेस–तराईको मूल्यहीन नेपाल । एउटा ‘राष्ट्रवादी’, ‘चोखा’ र ‘उत्कृष्ट’ मानिसहरू बस्ने माथिको नेपाल, अर्को ‘अराष्ट्रवादी’, ‘बिटुला’ र ‘निकृष्ट’ मानिसहरू बस्ने तलको नेपाल । यी माथिका खाइपाइ आएका शासकहरूले तलका आन्दोलित जनगणमाथि अन्धाधुन्द प्रहार गरे । तलका थुप्रै मानिसको ज्यान गयो, अरू थुप्रै मानिस विकलाङ्ग भए । र मधेस–तराईको आवाजमाथि उग्र दमन गर्दै संविधान लेखिसकियो । कसको संविधान र कस्तो संविधान ? ....... संविधान लेखनमा आफ्ना हात जगन्नाथ भन्ने आहान चरितार्थ भयो । जसले लेखे, तिनले संविधानमा नग्न भाषामा आफ्नै भाग्य लेखे । तिनले संविधानमा आफूले खाइपाइ आएको सत्ताभाग यथास्थितिमा खान पाइरहने प्रस्ट व्यहोरा लेखे । तिनले सनातनी हिन्दु धर्मको घाँडो भिराएर धर्मनिरपेक्षताको हुर्मत लिए । तिनले भ्रामक भाषा लेखेर आमालाई नागरिकताको अधिकारबाट बञ्चित गरे । तिनले समानुपातिक र समावेशीको धज्जी उडाए । तिनले अल्पसंख्यक सीमान्तकृतहरूलाई सीमान्तमै हराउन छाडिदिए । तिनले सनक चढेका बेला डोरी तान्नेगरी कथित प्रदेशहरूका घाँटीमा सिंहदरबारको सुर्काने लगाए ।

अनि बाँकी के रह्यो ? बाँकी रह्यो, केवल संविधान जारी गरिने झकिझकाउ उत्सव र पितापुर्खाका पालादेखि खाइपाइ आएको सत्ताभाग ज्युँकात्युँ जोगिएको खुसियालीमा गरिने भव्य दीपावली ।

....... मधेस–तराईको वातावरण उदास छ । आकाश अश्रुग्यासले विषाक्त छ । सडक रगतले लतपतिएको छ । प्रियजनको हत्याबाट शोकाकुल भएका नरनारीहरू विक्षिप्त मनोदशामा छन् । संविधानमा आफ्नो भाग्य धुजाधुजा भएको विरूप चित्र हेर्दै मधेस–तराई हुनुसम्म क्षुव्ध भएको छ । संविधानसभाका माध्यमले केके न अनमोलको चिज पाइएला भन्ने कत्रो आशा थियो, संविधानबाट त आफूलाई डस्ने विषालु सर्प पो फुत्त निस्कियो । संविधान लेख्ने असल मुखिया र दह्रा ठकुरीहरू दिग्विजयी मुद्रामा आदेश दिँदैछन्— संविधान जारी भएको ऐतिहासिक खुसियालीमा झिलिमिली दीपावली गरौँ । क्षमा रहोस् मान्यवर, आफूमाथि बलात् धोखा र पराजय थोपरिएको अतिशय कष्टकर क्षणमा कसरी आनन्दित भएर दीप प्रज्ज्वलन गर्न सकिन्छ र ?
दार्जिलिङमा नयाँ पार्टी
मधेसबारे टिप्पणी गरेको छैन : भारतीय गृहमन्त्री
चिनियाँ नेता/विज्ञको सुझाव- ‘वार्ताबाटै समाधान खोज’
‘नेपालको अहिलेको समस्या सुल्झाउने उत्तम उपाय भनेको राजनीतिक संवाद नै हो। प्रमुख तीन राजनीतिक दलहरूले आन्दोलनरत दलहरूसँग वार्ता सफल पारेर मात्र यो सम्भव छ,’ चीनको सरकारी थिंक टयांक ‘सीआईसीआईआर’ का नेपालविद् प्रा. हु सिसेङले बेइजिङमा शनिबार कान्तिपुरसित कुराकानी गर्दै भने,

‘अहिलेको समस्याको फौजी समाधान छैन, यसको राजनीतिक समाधान नै खोजिनुपर्छ। त्यही नै नेपालको हितमा हुनेछ।’

...... द्वन्द्व चर्कियो भने त्यसको दोष मुख्य तीन दलहरू– कांग्रेस, एमाले र एमाओवादीमाथि आइपर्ने उनको धारणा छ। ‘यदि नेपाल दीर्घकालीन साम्प्रदायिक द्वन्द्वतिर उन्मुख भयो भने मलाई लाग्छ त्यसको मुख्य दोषी नेपालका प्रमुख तीन राजनीतिक दलहरू हुनेछन्। त्यस्तो भयावह स्थितिको जिम्मेवारी उनीहरूले नै लिनुपर्ने हुन्छ’ ....... ‘चीन आफ्नो समृद्धि छिमेकीहरूसँग बाँड्न चाहन्छ। हामी नेपाल पनि स्थिर र समृद्ध भएको हेर्न चाहन्छौं,’ केहीअघि नेपाल भ्रमणमा समेत गएका उपमन्त्री चेनले एक अन्तक्र्रियामा भने, ‘त्यसका लागि नेपालले चाँडो राजनीतिक स्थायित्व हासिल गर्नुपर्छ। नेपाली जनतालाई संविधान दिनुपर्छ।’ ...... कुन दलले राम्रो गरेको छ, कुन नेताले के गर्दै छन्, नेपालका सबै मानिसलाई थाहा छ। ..... ‘सन् २००६ देखि अहिलेसम्म नेपालको मुख्य विवाद मुख्य राजनीतिक दलहरूबीच थियो, तर अहिलेको स्थिति फरक हुँदै छ। यो अब साम्प्रदायिक द्वन्द्वजस्तै देखिन थालेको छ। अनि यो साम्प्रदायिक द्वन्द्व पार्टीहरूको द्वन्द्वसँग पनि जेलिएको छ’ ...... ‘नेपालले फौजी समाधान खोज्दाको असर नेपालभित्र मात्र पर्ने छैन, क्षेत्रीय रूपमा समेत त्यसको दुष्परिणाम आउन सक्छ। त्यसले समस्यालाई अरू जटिल बनाउँछ,’ नेपाली वस्तुस्थितिको सूक्ष्म अध्ययन गरिरहेका प्रा. हुले भने, ‘त्यसैले त्यस्तो बाटो रोज्नै हुन्न, संवादबाटै समाधान खोज्नुपर्छ।’ ......

मुख्य तीन दलले आन्दोलनकारी दलहरूसँग मात्र नभई आफ्नै पार्टीभित्र असन्तुष्टि राखिरहेका जातीय र क्षेत्रीय समुदायका नेताहरूलाई पनि ‘इन्गेज’ गर्नुपर्ने

.... ‘इतिहासको यो संकटपूर्ण घडीमा नेपाली जनताको भविष्य सुरक्षित राख्न प्रमुख तीन दलहरूले यथाशीघ्र राजनीतिक बाटोबाटै यो समस्याको समाधान खोज्नुपर्छ,’ हुले भने, ‘यसमा ढिलाइ गरियो भने

स्थिति उनीहरूको नियन्त्रणबाहिर पनि जानसक्छ।

त्यस्तो अवस्थामा अरूले नै फाइदा उठाउन सक्छन्।’