झापा मधेस होइन भने चुरिया सगरमाथा हो?

भुगोल ज्ञान नभएको होइन कि यो त लिडे ढिपी हो। झापा मधेस होइन भने के हो? सम्म परेको छ त! ताप्लेजुंग बाट जब मान्छे झरे तिनी हरु ले झापा कहिले नदेखेको बेला पनि मधेस झर्ने भनेर झरेका हुन। लंदन जान्छु भनेर जाने अनि त्यहाँ पुगे पछि यो लंदन होइन ताप्लेजुंग हो भनेर भन्ने?

झापा मधेस होइन भने चुरिया सगरमाथा हो?

एक मधेस दुई प्रदेश नै मधेस आंदोलन को पहिलो माग हो। हामी मधेस लाई नेपालको गुजरात बनाउन चाहन्छौं। किन जाने मलेशिया कतार? मधेसमैं जागीर पाइन्छ भने? नेपालका ७५ जिल्ला का मानिस मधेस आएको हेर्न चाहन्छौं। ताप्लेजुंग हाम्रो फेवरेट होइन।

मानवनिर्मित फल्ट लाइन
तराई, मधेसको जनसंख्या वृद्धिदर बढी हुनाको प्रमुख कारणचाहिँ पहाडमा बढ्दो जनसंख्याको चाप र खेतीयोग्य जीवनको कमीजस्ता कारणले पहाडबाट बसाइँसराइ तराईमा भएको र दक्षिणबाट भएको अनियन्त्रित आगमनले गर्दा हो ।

मानवनिर्मित फल्ट लाइन हो । यसबाट पैदा हुने कम्पन प्रकृतिको भन्दा धेरै विनाशकारी र दूरगामी हुन सक्छ । ......

हिमाल र पहाडमा भएका तराई मूलका बासिन्दालाई पनि मधेसी र त्यसै गरी मधेसमा सदियाँैदेखि बसोवास गर्दै आएका पहाड मूलकालाई पहाडी भन्ने प्रचलन छ ।

...... तराई, मधेसको जनसंख्या वृद्धिदर बढी हुनाको प्रमुख कारणचाहिँ पहाडमा बढ्दो जनसंख्याको चाप र खेतीयोग्य जीवनको कमीजस्ता कारणले पहाडबाट बसाइँसराइ तराईमा भएको र दक्षिणबाट भएको अनियन्त्रित आगमनले गर्दा हो । ..... राजा महेन्द्रले मुलुकमा राष्ट्रिय एकतालाई सदृढीकरण गर्नाका निमित्त उठाएका कदममध्ये केही महत्त्वपूर्ण छन् । देशभरि नेपाली मुद्राको प्रचलन, शिक्षामा नेपालीकरण तथा पूर्व–पश्चिम राजमार्ग निर्माण ।

१९६० पूर्व काठमाडौँबाहिर नेरु नभएर भारु प्रचलनमा थियो । त्यस्तै मधेसका स्कुलमा राष्ट्रिय गीत ‘जनमनगण नायक हे...’ थियो । राष्ट्रपतिको नाम डाक्टर राजेन्द्रप्रसाद अनि प्रधानमन्त्री जवाहरलाल नेहरु उल्लेख गरिएका पाठ्यपुस्तक पठनपाठन हुने गथ्र्याे ।

..... पूर्व–पश्चिम राजमार्ग निर्माण हुनुअघि नेपालका धेरै भागमा आवतजावत गर्न भारतीय भूमि नटेके दिनहरू मात्र नभएर हप्तौँ, महिनाँैसम्म पैदल हिँड्नु पथ्र्याे । विडम्बना † राष्ट्रिय एकीकरणलाई मजबुत बनाउन निर्मित पूर्व–पश्चिम राजमार्ग फल्ट लाइनमा परिणत हुँदैछ । मुलुकको अधिकांश मधेसी राजमार्गको दक्षिणी र पहाडीहरू उत्तर भेगमा बसोवास गर्दै आएका छन् । जतिसुकै अन्तरसमुदाय जातीय र भाषिक विभाजन भए पनि विगत केही वर्षदेखि मधेसी र पहाडी समुदायबीच तीव्र धु्रवीकरण हँुदैछ । ..... पूर्व–पश्चिम राजमार्गको दक्षिणी भागमा बसोवास गरेका (नेपाली कुल जनसंख्याको ३० देखि ३५ प्रतिशत हिस्सा) विगत दुई महिनादेखि मधेस आन्दोलन–२ का कारणले आन्दोलित छ । संविधान २०७२ को विरोध खास गरी सीमांकनलाई मुख्य मुद्दा बनाएर सुरु गरिएको आन्दोलनले पहाडी र मधेसी समुदायबीचको विभाजनमा नयाँ पाटो थपेको छ । ती हुन् : क. आन्दोलनकारीले खुला रुपमा वैदेशिक हस्तक्षेपको अपेक्षा र अनुरोध । ख. नवमधेसी तथा संभ्रान्त मधेसी बुद्धिजीवीहरूले नेपालमा मधेसी समुदायविरुद्ध व्यापक जातीय विभेद भएको प्रचार, ग. भारतीय जनता पार्टीको प्रभावशाली नेता तथा गृहमन्त्री राजनाथ सिंहले अगस्ट ३ मा नेपालमा एक करोडभन्दा बढी भारतीय भएकाले भारत संवेदनशील हुने भनी राखेको धारणा र घ. भारत सरकारले आन्दोलनकारीप्रति सुरुदेखि नै सहानुभूति प्रकट गरेको तथा संविधानसभाले नेपालको संविधान २०७२ घोषणा गरेको दिनदेखि नाकाबन्दी लागू गरेको आदि । ...... राजमर्ग सविस्तार मानवनिर्मित फल्ट लाइनमा परिणत हुँदै गएको लक्षण देखा पर्न थालेका छन् । मुलुक जातीय द्वन्द्वको चक्रव्यूहमा फस्यो भने देशवासीले के कस्तो अवस्था भोग्नुपर्छ, त्यसको कल्पनासम्म पनि दर्दनाक हुन्छ ।